بررسی اجمالی نهضت‌های اسلامی در صدسالۀ اخیر، ص: 107

الطَّمَعُ رِقٌّ مُؤَبَّدٌ [1].

طمع بردگی جاوید است.

در هر بردگی امید رهایی از طرف مالک هست مگر بردگی از نوع طمع که امیدی از جانب مالک به رهایی نیست. در اینجا اختیار رها شدن به دست بَرده است نه مالک. آن کس که میخواهد امر خدا را بپا دارد، باید از این اسارت رها باشد.

حرّیت و آزادی معنوی شرط توفیق مصلح دینی است. همچنان که یک زبونِ ملاحظهکار توفیق اصلاح خدایی نمییابد و همچنان که یک گرفتار بیمار موفق به مداوای جامعه خود نمیگردد، یک اسیر و بنده مطامع نفسانی نیز موفق نخواهد شد دیگران را از اسارتهای اجتماعی یا معنوی باز دارد.

پروردگارا! تو مالک دلها و اندیشههایی، دلهای همه در دست توست. ما را بر راه راست ثابت نگه دار و از شرّ نفس امّاره محفوظ بدار.

شعبان 98

[1]. نهجالبلاغه، کلمات قصار، حکمت 171.