بررسی اجمالی نهضت‌های اسلامی در صدسالۀ اخیر، ص: 103

شرایط موفقیت مصلح

اکنون به پایان خط رسیدهایم. سخن خود را به جملهای نغز از مولای متقیان در زمینه شرط موفقیت مصلح دینی که در نهجالبلاغه ضمن کلمات قصار مسطور است زینت میدهیم و به تفسیر آن میپردازیم:

انَّما یقیمُ امْرَ اللَّهِ سُبْحانَهُ مَنْ لا یصانِعُ وَ لا یضارِعُ وَ لا یتَّبِعُ الْمَطامِعَ [1].

در این جملهها سخن از برپا داشتن فرمان خداست، سخن از چیزی است که از صد سال پیش در زبان مصلحین اسلامی از آن به «احیای اندیشه اسلامی» تعبیر میشود، سخن از این است که مواقعی میرسد که فرمانهای خدا در یک جامعه زمین میخورد و نیاز به این است که از نو بنیاد شود، سخن در این است که چه کسی قادر است این کار پیامبرانه را انجام دهد. آیا هر فردی در هر شرایط روحی و اخلاقی و با هر نوع شخصیت معنوی، موفق به برداشتن چنین گامی پیامبرانه میشود؟

[1]. نهجالبلاغه، کلمات قصار، حکمت 107.