از نظر اسلام تجارت یا زراعت میتواند مال دنیا باشد و میتواند مال آخرت

باشد. بستگی دارد به هدف شما. اگر کار و کسب میکنید، از راه مشروع آن وارد شوید؛ اگر تجارت میکنید نخواهید ربا بخورید، نخواهید معاملهتان غَرَری باشد، نخواهید بیانصافی کنید، بلکه تجارت میکنید برای اینکه تولید ثروت کنید و خودتان را از ذلّت و تکدّی نجات دهید، برای اینکه به جامعه خودتان خدمت کنید و قدرت اقتصادی جامعه خودتان را افزایش دهید، از نظر اسلام این عبادت است.

زراعت و دامداری نیز اگر چنین باشد عبادت است. بنابراین در اسلام اینها از قلمرو آخرت بیرون نیستند، تمام اینها برای انسانی که هدفهای اسلامی را میشناسد و دنبال هدفهای اسلامی میرود داخل در قلمرو عبادت است. در مقابل این امور، آنچه که مکاتب دیگر آنها را عبادت میدانند نیز از نظر اسلام جزء زندگی دنیاست؛ یعنی نماز و روزه نه تنها به درد آخرت میخورد، به درد دنیا هم میخورد؛ دعا نه تنها به درد آخرت میخورد، به درد دنیا هم میخورد؛ و همچنان که تجارت و زراعت میتواند به آخرت تعلّق داشته باشد عبادت هم برای زندگی دنیا مفید است.

بنابراین زهد به این معنی که ما دو قلمرو در نظر بگیریم یکی برای دنیا و دیگری برای آخرت، در اسلام وجود ندارد. اسلام گفته چه چیزی حلال است و چه چیزی حرام. گفته شراب حرام است. شراب، هم برای دنیای تو مضر است و هم برای آخرت تو. گفته قمار و ربا حرام است. اینها، هم برای دنیای تو مضرند و هم برای آخرت تو. اگر اسم اینها را دنیا میگذاری بگذار. این یک نوع از زهد بود که زهد مسیحی است و اسلام آن را نمیپذیرد ولی متأسفانه تصور بسیاری از ما درباره زهد همین شکل مسیحی آن است.