طوری خلق شدهاند که مکمّل یکدیگر هستند. ما این حساب را نباید فراموش کنیم. من در کتاب نظام حقوق زن در اسلام گفتهام که تساوی حقوق زن و مرد یک مسئله است، تشابه حقوق زن و مرد مسئله دیگر است. اینها از نظر حقوق متساویاند ولی متشابه نیستند. تساوی توجه به کمّیت است. ارزش کمّی حقوق زن و مرد برابر با یکدیگر است، بلکه من ثابت میکنم که ارزش کمّی حقوق زن بیشتر از مرد است و باید هم به یک دلیل خاص بیشتر باشد. ولی از نظر کیفی چطور؟ از نظر کیفی این طور نیست.

وظایف کیفی ایندو در قسمتهایی متفاوت است، حقوق اینها از نظر کیفیت از جنبههایی متفاوت است، مجازاتهای اینها از نظر کیفی در مواردی متفاوت است.

تساوی حقوق زن و مرد و تشابه حقوق زن و مرد نباید یا یکدیگر اشتباه شود. یکی از افتخارات حقوق اسلامی این است که حقوق زن و مرد را متساوی میداند ولی متشابه نمیداند.

قانون اساسی پیشنویسی دارد که عدهای از علما و مدرسین قم دیدهاند و قرار است عده زیاد دیگری از صاحبنظران ببینند و بعد در اختیار همه مردم قرار داده شود و همه صاحبنظران در آینده روی آن اظهار نظر کنند. تصویب قانون اساسی غیر از رفراندوم است. در رفراندوم فعلا ما رژیم را تعیین میکنیم که آیا رژیم ما جمهوری اسلامی باشد، یعنی رژیمی باشد که شکل رژیم جمهوری است و محتوای آن اسلامی. اما این که مواد قانون اساسی بر اساس رژیم جمهوری اسلامی چگونه باید باشد، همه صاحبنظران باید اظهار نظر کنند که در کادر اسلامی چگونه باید نظر داد. الان ما قانون اساسی تمامشده نداریم. روی این پیشنویس همه مردم میتوانند اظهار نظر کنند ولی بر طبق معیارهای اسلامی. به هر حال در قانون اساسی آینده [1] آنچه که من فکر میکنم همین است: از ویژگیهای جمهوری اسلامی در آینده این است که زن و مرد دارای حقوق متساوی و نه حقوق متشابه هستند. در کتاب نظام حقوق زن در اسلام فرق ایندو را با یکدیگر تا حدود زیادی توضیح دادهام.

و صلّی اللَّه علی محمّد و آله الطّاهرین

[1] متأسفانه آیت الله مطهری چند ماه قبل از تاسیس؟ «مجلس خبرگان قانون اساسی» به شهادت رسیدند