ثانویه اشتباه نشده است. من هنوز آن پیشنویس را ندیدهام که بخواهم از روی دیده خودم اظهار نظر کنم. هنوز فرصت نکردهام ببینم ولی اجمالا میدانم که چنین است.

من در پاریس وقتی که در جلسه خلوتی در خدمت امام بودم و صحبت میکردم، داشتم مسائلی را که امروز مطرح است و بالخصوص برای فرنگیها نسبت به حکومت آینده مطرح است یک یک بیان میکردم؛ تا یکی دو تایش را گفتم، فرمودند: مسئله زن. دیدم خود ایشان بیش از این که من توجه داشته باشم، به این مسئله توجه دارند. در کمال صراحت در مصاحبههایشان که در روزنامهها هم چاپ شد، همان وقت اظهار نظر کردند که «زنها حق رأی دادن و حق رأی گرفتن دارند» که یک دفعه در یک مصاحبه که خبرنگاران اطلاعات و کیهان هر دو رفته بودند پاریس و با ایشان مصاحبه کرده بودند، این قسمت افتاده بود. بعد، از آنجا به خود من تلفن شد که این قسمت را حتما در آنجا بگنجانید. منتها چون گفتند به اطلاعات بگو، من به اطلاعات گفتم و در اطلاعات چاپ شد ولی در کیهان چون از آنجا غفلت شد که به من گفته شود، این قسمت چاپ نشد. این که این قسمت در اطلاعات بود، به خاطر این بود که خود آقا پیغام دادند که حتما این قسمت باید چاپ شود.

ولی این را هم توجه داشته باشید که اینها به معنی اختلاط نیست. وارد شدن زن در اجتماع به معنی این که اجتماع محیط شهوترانی بشود نیست و نخواهد بود. این به معنی این است که زن و مرد دو انساناند و در انسانیت متساوی و متشابه؛ یعنی در آنچه که به انسانیت انسان مربوط میشود برابر و همانند یکدیگرند ولی در عین حال مرد انسان مذکر است و زن انسان مؤنث. در خود طبیعت، میان مرد و زن تفاوتهایی هست. زن چیزهایی از احساسات، عواطف، طرز تفکر، طرز برداشتها، تواناییها و استعدادهای بدنی دارد که مرد ندارد و مرد خصوصیاتی دارد که زن ندارد. در عین حال که در انسانیت با یکدیگر متشابه و متساوی هستند، این جهت را هم نباید فراموش کنیم که در متن خلقت و فطرت، مدار زن و مدار مرد تفاوتهایی دارند. ما نباید تحت تأثیر فرنگیها اختلافات و تفاوتهایی را که میان زن و مرد هست- که دست خلقت و دست خدا گذاشته است برای این که ایندو مکمّل یکدیگر باشند- نادیده بگیریم. اگر زنها در خلقت جسمی و خلقت روحی عینا مانند مردهابودند نقص بود و اگر مردها عینا مانند زنها بودند نیز نقص بود. ایندو