تفسیر و مفسران - معرفت، محمدهادی - مکتبة مدرسة الفقاهة

اسم الکتاب : تفسیر و مفسران المؤلف : معرفت، محمدهادی الجزء : 1 صفحة : 456

است که خود موجب سقوط آنها از درجه اعتبار گردیده است؛ از این رو برخی جوامع حدیثی که انباشته از این گونه تفاسیر مأثور (نقل شده) از ائمه علیهم السّلام است، جز اندکی از احادیث آن قابل اعتنا نیست؛ چنان که در آینده خواهد آمد.
مثلا تفسیر ابو نضر محمد بن مسعود عیاشی (متوفای 320) که یکی از معتبرترین و جامع‌ترین تفاسیر مأثور است، اکنون فاقد سند گردیده است و برخی از ناسخان (کپی نویسان) با دلیلی غیر موجه اسانید آن را حذف کرده‌اند؛ لذا چنین تفسیر گرانبهایی را از حجیت و درجه اعتبار ساقط کرده‌اند. با کمال تأسف، آنچه که از این تفسیر به دست ما رسیده است، تنها بخشی از اول آن است که اسناد آن هم حذف گردیده است. همچنین تفسیر فرات بن ابراهیم کوفی (متوفای حدود 300) که اسانید آن نیز حذف شده است. نیز تفسیر محمد بن عباس ماهیار معروف به ابن حجام (متوفای حدود 330) که از آن جز یک سری روایات مقطوع الاسناد چیزی بر جای نمانده است.
این بود تفاسیری که به وسیله روایاتی دارای سند، به ائمه اهل بیت علیهم السّلام می‌رسید؛ که اسناد آن حذف گردیده و فاقد اعتبار شده‌اند و نمی‌توان برای شناخت نظریات ائمه علیهم السّلام در زمینه تفسیر، به آنها تمسک جست.
تفسیر ابو الجارود زیاد بن منذر همدانی خارفی ملقب به سرحوب [1] (متوفای 150) که آن را از امام باقر علیه السّلام روایت کرده است، ضعیف است و اعتبار ندارد؛ زیرا ابو الجارود یکی از رهبران زیدیه است که از راه ائمه علیهم السّلام منحرفند و فرقه جارودیه یا سرحوبیه به او نسبت داده می‌شود. نیز امام صادق علیه السّلام او را نفرین کرده و درباره او فرموده است: «خدا ابو الجارود را لعنت کند؛ او کور قلب و کور چشم است». محمد بن سنان می‌گوید: «ابو الجارود پیش از مرگ به خوردن مسکرات دست زد و ولایت کافران را پذیرفت» [2]. از ابو بصیر روایت شده است که:
«امام صادق علیه السّلام از سه نفر به نام‌های کثیر النوا، سالم بن ابی حفصه و ابو الجارود یاد کرد و فرمود: دروغگو، دروغ‌پرداز و کافرند، لعنت خدا بر ایشان باد» [3].

[1] سرحوب نام شغال است؛ و گفته شده سرحوب شیطانی کور است که در دریا سکنی گزیده است.
[2] فهرست ابن ندیم، ص 267.
[3] معجم رجال الحدیث، ج 7، ص 323.

اسم الکتاب : تفسیر و مفسران المؤلف : معرفت، محمدهادی الجزء : 1 صفحة : 456

صيغة PDF

شهادة

الفهرست