تفسیر و مفسران - معرفت، محمدهادی - مکتبة مدرسة الفقاهة

اسم الکتاب : تفسیر و مفسران المؤلف : معرفت، محمدهادی الجزء : 1 صفحة : 177

غرضی معنوی ذکر شده و موجب مراجعه به اهل ذکر (پیامبر و ائمه اطهار علیهم السّلام) و پرسش از معنای آن گردیده است.
مرحوم طبرسی می‌گوید: «سائح، از «ساح فی الارض» به معنای استمرار بخشیدن به سیر است و به همین جهت «سیح» را به معنای آب جاری (آبی که سیر خود را ادامه می‌دهد) اطلاق کرده‌اند؛ لذا روزه‌دار (صائم) را سائح نامیده‌اند؛ زیرا روزه‌دار آزادانه و بیرون از تنگناهای باز دارنده، از بامداد تا شامگاه به طاعت خود- در ترک شهوات و خواسته‌های جسمانی- ادامه می‌دهد. از پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله روایت شده که سیر و سیاحت امت من، روزه‌داری آنان است» [1].
2. درباره استطاعت در آیه «وَ لِلَّهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا» [2] از پیامبر سؤال شد. حضرت فرمود: «مراد، توشه راه و مرکب سواری است» [3]. چون مفهوم استطاعت فراگیر است و شامل همه انواع استطاعت و هر وسیله ممکن می‌شود، ولی مراد از استطاعت در حج واجب، این معنای عام نیست. حضرت فرمود: منظور از استطاعت برخورداری از ره توشه و وسیله‌ای است که فرد بتواند آن‌ها را بدون دشواری فراهم سازد. فقها آن را کنایه از توان مالی دانسته‌اند.
3. عایشه درباره پوشش- کسوت- واجب در کفاره قسم که آیه «فَکَفَّارَتُهُ إِطْعامُ عَشَرَةِ مَساکِینَ مِنْ أَوْسَطِ ما تُطْعِمُونَ أَهْلِیکُمْ أَوْ کِسْوَتُهُمْ» [4] متعرض آن شده است پرسید.
حضرت پاسخ داد: «برای هر مسکین یک تن پوش» [5].
4. مردی از قبیله هذیل در مورد آیه شریفه «وَ لِلَّهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ ... وَ مَنْ کَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنِ الْعالَمِینَ» [6] پرسید: ای رسول خدا! هر کس حج به جا نیاورد کافر می‌شود؟ (چون عنوان «کفر» در آیه بر کسی که حج را رها کرده اطلاق شده).

[1] «سیاحة امّتی الصیام» مجمع البیان، ج 5، ص 75 و 76.
[2] «و برای خدا، حج خانه [خدا] بر عهده مردم است؛ [البته بر] کسی که بتواند به سوی آن راه یابد».
آل عمران 3: 97.
[3] الاتقان، ج 4، ص 218.
[4] مائده 5: 89. آیه درباره تخلف از سوگند است که کفّاره آن، اطعام ده مسکین (بی نوا) از گونه خوراکی که میانگین خوراک خودتان باشد، یا پوشش آنان.
[5] «عباءة لکلّ مسکین» الاتقان، ج 4، ص 221.
[6] «بر مردم است که برای خدا فریضه حج را انجام دهند- تا آنجا که می‌گوید- و هر که کفر ورزید، پس [بداند که خداوند از همه جهانیان بی نیاز است». آل عمران 3: 97. مقصود از کفر ورزیدن، همان ترک فریضه حج است که از روی بی‌اعتقادی باشد.

اسم الکتاب : تفسیر و مفسران المؤلف : معرفت، محمدهادی الجزء : 1 صفحة : 177

صيغة PDF

شهادة

الفهرست