اسم الکتاب : تفسیر و مفسران المؤلف : معرفت، محمدهادی الجزء : 1 صفحة : 152
نمونههایی از ترجمههای غلط
حال که فهرستوار به شرایط ترجمه و مترجم قرآن اشاره شد میتوان دریافت که چرا غالب ترجمههای فردی از گذشته تا حال از خطا مصون نماندهاند؛ زیرا اجتماع تمام شرایط در یک فرد برای ترجمه کلام الهی که به سرچشمه بیانتهای علم متصل است، نزدیک به محال است؛ بنابراین هر ترجمهای که از قرآن عرضه شده است نسبت به میزان شرایط مذکور دارای قوت و ضعف بودهاند. البته در این جا ذکر نکات ضعف برخی از ترجمهها، از باب خردهگیری نیست و هرگز زحمات کسانی که با نیت خیر نشر معارف الهی به این کار مهم پرداختهاند، نادیده گرفته نشده است، ولی به عقیده نگارنده برای این که بتوانیم درصد این خطاها را به کمترین مقدار برسانیم، ضروری است ترجمه قرآن از حالت فردی به گروهی با نظارت دقیق مراجع ذیصلاح تبدیل شود. بدر الدین زرکشی که در لغت و ادب دارای مهارت بسیار بود و نیز شاگرد شاگردش جلال الدین سیوطی که با موارد کلام آشنایی داشت، هر دو در اشتقاق کلمه «هُدْنا» [1] دچار اشتباه شدهاند و پنداشتهاند که این کلمه از (هدی یهدی) [2] مشتق شده است؛ و حال آنکه از (هاد یهود) گرفته شده است. زمخشری در تفسیر خود میگوید: «هدنا إلیک؛ به معنای: تبنا إلیک. و هاد إلیه یهود؛ به معنای بازگشت و توبه است» [3]. راغب میگوید: «الهود؛ به معنای بازگشت با آرامی است و تهوید؛ نیز از آن مشتق شده و آن نوعی راه رفتن پیوسته و آرام است؛ مانند راه رفتن مورچگان که آن را «دبیب» میگویند، و «هود» در عرف به معنای توبه آمده است؛ مانند «إِنَّا هُدْنا إِلَیْکَ»؛ یعنی توبه کردیم» [4].
[1] از آیه شریفه «وَ اکْتُبْ لَنا فِی هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنا إِلَیْکَ». اعراف 7: 156. [2] زرکشی در البرهان، ج 1، ص 103 و 104 گفته است: «از جمله آن موارد، کلمه: الهدی است در هفده مورد [تا آن جا که میگوید:] یا به معنای توبه «إِنَّا هُدْنا إِلَیْکَ» یعنی توبه کردیم». سیوطی نیز گفته است: «از جمله این موارد کلمه: الهدی است که بر هفده وجه آمده [تا آنجا که میگوید:] و به معنای توبه «إِنَّا هُدْنا إِلَیْکَ». الاتقان، ج 2، ص 122 و 123. [3] الکشاف، ج 2، ص 165. [4] المفردات، ص 546.
اسم الکتاب : تفسیر و مفسران المؤلف : معرفت، محمدهادی الجزء : 1 صفحة : 152