اسم الکتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب المؤلف : مدرس تبریزی، محمدعلی الجزء : 1 صفحة : 95
مهرجانى، زيد بن رفاعه، ابو الحسن على بن هرون زنجانى، ابو سليمان محمد بن معشر بستى معروف به مقدسى، ايشان در نهانى اجتماع كرده و بعد از اطلاع به آراء فرس و هند و يونان و تعديل و تطبيق آنها با موازين مقدسه اسلامى در تمامى انواع فلسفه بحث و مذاكره مىنمودند تا آنكه مذهب خاصى كه خلاصه افكار فلاسفه مسلمين است براى خودشان اتخاذ كردند. اساس مذهبشان آنكه شريعت با جهالات و ضلالت متنوعه مخلوط و ملوّث گرديده و در تطهير آن غير از قواعد فلسفه راهى نداريم زيرا كه آنها حاوى حكمت اعتقادى و مصلحت اجتهادى است و كمال انسانى هنگامى است كه فلسفه يونانيه و شريعت عربيه باهم منطبق گردند. پس گويد در اين فلسفه خودشان پنجاه رساله تدوين كردند و بنام رسائل اخوان الصفا موسوم داشتند و درهرحال اسامى خودشان را كتمان كردهاند. انواع علوم طبيعى و رياضى و الهى در آن درج نمودهاند كه بعد از تفكر بسيار در اطراف و جزئيات آنها منكشف ميگردد كه ايشان بعد از بحث كافى و نظر دقيق آنرا تدوين كردهاند. در آن كتاب در نشو و ارتقا هم بحث كرده و در ذيل كتاب، فصلى در كيفيت معاشرت اخوان الصفا و تعاون ايشان با تمام صدق و مودت و شفقت و اينكه غرض اصلى ايشان تعاضد در دين بوده منعقد و شرائط قبول اخوان الصفا را هم در آن مندرج كردهاند. معتزله و اتباع ايشان همين رسائل اخوان الصفا را درس مىخواندند و بنهانى ببلاد اسلامى نقل مىنمودند. يك قرن نگذشته بود كه بدستيارى ابو الحكم عمرو بن عبد الرحمن كرمانى كه از اهالى قرطبه اندلس بوده و بجهت تبحّر در مراتب علميه بمشرق زمين آمده بوده در حين مراجعت، به بلاد اندلس نيز وارد و در آن ديار نيز منتشر و متداول و از كتابهاى درس گرديد.
رسائل اخوان الصفا و خلّان الوفا، بنوشته جرجى زيدان در سال 1883 م در ليبسك و در سال 1303 ه قمرى در بمبئى و در 1306 ه قمرى در مصر چاپ شد و در 1861 م نيز ترجمه هندى آن در لندن بطبع رسيد و يك نسخه خطى آن نيز در كتابخانه خديويّه مصر موجود ميباشد، اين كتاب رسائل اخوان الصفا غير از رسائل اخوان الصفاى حكيم مجريطى متوفى بسال 395 ه قمرى است كه يك نسخه خطى آن نيز در كتابخانه خديويه مصر موجود
اسم الکتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب المؤلف : مدرس تبریزی، محمدعلی الجزء : 1 صفحة : 95