10- علل القرائات 11- معانى شواهد غريب الحديث 12- معرفة الصبح. پوشيده نماند كه ازهرى مدتى در بلاد عرب بجهت تحصيل لغات متفرقه سياحتها كرد و در آن اثنا به قومى از باديه‌نشينان كه از قرامطه بودند و بجهت تعيين مواضع بارانى (كه در تابستان بدرد بخورد) مى‌گشتند مصادف شد و در دست ايشان اسير گرديد، ديرگاهى درميان آنان زيست، از كلمات و مخاطبات ايشان كه اصلا مخلوط بلغات بيگانه نبوده الفاظ و كلمات بسيارى جمع كرد و به كتاب تهذيب مذكور خودش افزود زيرا اين قوم بزبان طبيعى بدوى حرف ميزدند، خطا و غلطى را در گفتارشان راه نبود و در واقع بواسطه آن اسارت، ديگر بهتر ميزدند، خطا و غلطى را در گفتارشان راه نبوده و در واقع بواسطه آن اسارت، ديگر بهتر موفق بمرام خود گرديد آرى، عدو شود سبب خير گر خدا خواهد. يك نسخه از همين كتاب تهذيب اللّغة برقم 4271 در جامع ايا صوفياى استانبول و چند نسخه ديگرى نيز برقم 1526 و 1539 در دفتر كوپريلى استانبول موجود است. وفات ازهرى در سال سيصد و هفتادم هجرت در هشتاد و هشت سالگى واقع گرديد.

(كف و ص 714 ت و 78 ج 2 كا و 308 ج 2 ع و 79 هب و 164 ج 17 جم و 111 تذكرة النوادر)

استاد[1]

استاد ابن العميد ابو الفضل محمد استاد ابو اسحق نيشابورى ابراهيم‌

هريكى بعنوان تالى خود خواهد آمد.

استاد اديب عبد اللّه بن محمد بن يعقوب-

از اجلّاى فقهاى حنفيّه است و كتاب كشف الاسرار در مناقب ابو حنيفه از او ميباشد و تأليفات ديگرى هم داشته و در سال 340 ه قمرى- 951 م درگذشت. (ص 211 ج 4 فع)

استاد اسفرايينى ابراهيم بن محمد-

بهمين عنوان خواهد آمد.

[1]- استاد- بنوشته قطر المحيط، بضم اول و كسر آن و با دال بى‌نقطه و بانقطه كه چهار وجه ميباشد معرب فارسى الاصل، بمعنى عالم، معلم، آموزگار، مدير، مردم باسواد و رئيس صنعت و حرفت ميباشد و در اصطلاح علما و ادبا بعضى از معانى مذكوره و يا همه آنها به بعضى از اكابر و اجله اختصاص يافته است و ما هم چند تن از ايشان را كه زبان‌زد عموم بوده و در السنه داير است ثبت اوراق مى‌نمائيم.