تضايف بين محبّ و محبوب ، مي توان به ضرورت وجود محبوب استدلال کرد ؛ ليکن اگر اين يقين نيز نباشد ، راهي جز تنبّه به آن يا اثبات آن از طريق مشاهده و نظر و تشکيل قياس با استفاده از برخي مقدمات نيست ؛ مانند مشاهده محبت خود و ديگران به امور مقيّد و محدود و اثبات اصل محبّت از اين طريق ، و از آن پس اثبات کاذب بودن محبت هاي ياد شده ، به شهادت ظهور نفرت به هنگام وصول به آن چه محبوب پنداشته مي شود و به شهادت فقدان آرامش در همه مراتب زندگي دنيا .

زندگي دنيا علي رغم همه جاذبه اي که براي پيروان آن دارد ، چون آب شوري است که خورنده آن هرگز سيراب نمي شود ، بلکه بر تشنگي آن مي افزايد . زندگي دنيا براي کسي که آن را محبوب مي پندارد ، در هيچ يک از مراتب خود ، هرگز آرامش نمي بخشد ، بلکه همواره بر اضطراب ، ناآرامي ، نياز و بالاخره بر فراغ و فراق انسان دنيا زده نسبت به محبوب حقيقي مي افزايد .

طالب دنيا هر چه به سوي آن نزديک تر مي شود و هر چه از آن بيش تر بهره مي برد ، بر حرص او نسبت به فراهم کردن آن چه ندارد و بر هراس او نسبت به از دست دادن آن چه دارد ، افزوده مي شود .

اثبات اصل محبت براي آدمي و استدلال بر اين که شيء محدود مانند دنيا ، مطلوب و محبوب حقيقي انسان نيست ، چندان دشوار نيست ؛ با اين مقدمات به سادگي مي توان از طريق تضايف بين محب و محبوب ، بر خلود و جاودانگي نفس و بر جهان غير مادّي استدلال کرد و در صورتي که کاذب بودن محبت نسبت به هر امر محدود و مقيّد ، اعم از طبيعي و غير طبيعي اثبات شود ، از محبت انسان به وجود خداوند نامحدود نيز مي توان پي برد . اين شيوه از برهان که با تحليل واقعيت محبت ، اميد و ديگر اوصاف نفساني انسان است ، بر خلاف براهين اخلاقي پيشين ، به قضاياي علمي و احکام اخلاقي و آگاهي هاي عقل عملي مستند نيست .