فراواني حکايت مي کنند ، قضايايي چون « خير اعلا وجود دارد » ، « موجود مختار واقعيت دارد » ، « نيازمند و محتاج و همچنين توانگر و توانا در خارج موجود است » ، زيرا اگر خير اعلا در خارج وجود نداشته باشد ، اين قضيه اخلاقي که براي تحصيل خير اعلا يا وصول به آن بايد تلاش کرد ، هرگز به فعليت نرسيده و تکليفي بر عهده انسان نمي آورد ، يا اگر موجود مختار توانگر در خارج محقق نباشد ، هيچ يک از احکامي که در قضاياي اخلاقي براي او در نظر گرفته مي شود، منجّز نمي شود يا آنکه به فعليت نمي رسد . همچنين اگر محتاج و نيازمند در خارج نباشد ، هيچ تکليفي متوجه توانگران نيست .

نتيجه اينکه در فرض قبول احکام پيشيني براي عقل عملي ، هيچ يک از اين احکام عهده دار اثبات مصاديقي که موضوعات آن ها يا شرايط و لوازم تنجيز يا فعليت آن ها را تأمين مي نمايند ، نيستند . ترديد نسبت به اختيار و اراده انساني يا شک نسبت به واقعيت خيري که احکام اخلاقي ناظر به آن است را نمي توان با اتّکا به احکام اخلاقي دفع نمود ، بلکه اثبات نظري اين گونه حقايق و تصديق به آن ها ، زمينه تحقق و فعليت احکام اخلاقي را تأمين مي نمايد ، چنان که تصور امور ياد شده نيز شرط لازم براي انتزاع مفاهيم اوّلي و صدور احکام بديهي اخلاقي را فراهم مي آورد ؛ يعني ذهن پس از تصور نيکي ، خير اعلا و همچنين تصور نقصان و کاستي خود يا تصور اراده و اختيار خود ، ضرورت و وجوب اخلاقي تحرک و تلاش براي تحصيل و تأمين نيکي يا خير را تصور کرده و به آن حکم مي نمايد .

بنابراين ، بر خلاف آنچه کانت تصور کرده است ، على رغم ملازمه اي که بين احکام اخلاقي و برخي قضاياي نظري هست ، هرگز استلزام از ناحيه احکام اخلاقي نبوده ، بلکه از ناحيه احکام نظري است ؛ يعني وجود برخي تصورات و تصديقات نظري درباره انسان و جهان ، به شرح ياد شده ، مستلزم احکام اصلي و بنيادين