صاحب فتوحات مكيه , در آخر باب دوازدهم آن در بيان كريمه و ان من شيى ء الا يسبح بحمده [1] مى فرمايد : و نحن زدنا مع الايمان بالاخبار الكشف [2] . و صاحب اسفار , در فصل شانزدهم موقف هشتم الهيات آن در بيان آن مى فرمايد :

و نحن بحمدالله عرفنا ذلك بالبرهان و الايمان جميعا [3] .

و نيز آخرين فصل الهيات اسفار در توفيق بين شريعت و حكمت , در دوام فيض بارى تعالى و حدوث عالم , عنوان شده است و چنين آمده است :

فصل فى طريق التوفيق بين الشريعه والحكمه فى دوام فيض البارى و حدوث العالم , قد اشرنا مرارا ان الحكمه غير مخالفه للشرايع الحقه الالهيه بل المقصود منهما شى ء واحد , هى معرفه الحق الاول و صفاته و افعاله , و هذه تحصل تاره بطريق الوحى و الرساله فتسمى بالنبوه و تاره بطريق السلوك و الكسب فتسمى بالحكمه او الولايه . و انما يقول بمخالفتهما فى المقصود من لامعرفه له بتطبيق الخطابات الشرعيه على البراهين الحكميه , و لا يقدر على ذلك الا مؤيد من عند الله كامل فى العلوم الحكميه مطلع على الاسرار النبويه .

يعنى شريعت و حكمت در دوام فيض بارى , كه امساك فيض از فياض على الاطلاق مطلقا محال است , و در اينكه عالم حادث به حدوث زمانى است موافق هم اند , و بارها اشاره نموده ايم كه حكمت مخالف با شرايع حقه الهيه نيست , بلكه