در رساله وحدت از ديدگاه عارف و حكيم در اين مطلب شريف بحث كرده ايم و به امهات مسائل پيرامون آن اشارت نموده ايم . در مبحثى بدين عنوان( صدور وحدت حقه حقيقيه ظليه از وحدت حقه حقيقيه ذاتيه) ( ص 83 98 ط 1 ) .

تبصره : وجه تعبير به ظل را دانستى , حال گوييم كه علماى نحو ضمير را به ظاهر و بارز و مستتر قسمت كرده اند يعنى آشكار و نيم آشكار و پوشيده و حق سبحانه در اول حديد فرمود : هوالاول والاخر والظاهر والباطن , و در سوره ابراهيم فرمود , و برزو الله جميعا ( آيه 22 ) , و برزو الله الواحد القهار ( 49 ) فافهم .

تبصره : در فصل سيزدهم باب يازدهم نفس اسفار ( ج 4 ص 168 ط 1 ) در تنزيل و تطور وجود منبسط مسمى به نفس رحمانى گويد : حتى تبدلت صورتها بصورة النفس المتحدة بالعقل الفعال الذى هو نور من الله و مثال منه اكرم و كلمته اتم و اسم اعظم . و در فصل 29 مرحله ششم آن در علت و معلول ( ج 1 ص 193 ط ) بحثى شريف در اول ماينشأ من الوجود الحق دارد فراجع .