اين دستور قديمى طبق اصول علمى بوده ولى انجام آن براى همه كس و در همه حال و به سرعت مقدور نبوده , كسانى كه هندسه ندانند نمى توانند از آن استفاده كنند .

بنده سابقا در موقع مسافرت به وسيله يك نقشه پنج قطعه عالم و قطب نماى معمولى سمت تقريبى مكه را در هر شهر پيدا مى كردم ولى تابستان 1331 در آمريكا بر آن شدم كه قبله نماى مغناطيسى تعبيه كنم كه قبله يابى را تسهيل و براى همه كس حتى بيسوادها ممكن سازد . گر چه از قديم عوام الناس قطب نما را به نام قبله نما مى خواندند ولى بر اهل معرفت پوشيده نيست كه قطب نما جهت قطبين مغناطيسى زمين را نشان مى دهد و چون حساب قبله سابقا نسبت به جهات جغرافيايى شده و انحراف مغناطيسى كه بعدا توضيح داده مى شود در نظر گرفته نشده بود لذا قطب نما قبله را نمى توانست صحيحا نشان دهد .

براى انجام منظور فوق در مدت 15 ماه قسمت زيادى از ساعات تعطيل و فراغت از كار ادارى را وقف استخراج و محاسبات مربوط به قبله قريب يكهزار شهر نموده , اكنون نتيجه در چند نوع قبله نماى مغناطيسى به معرض استفاده گزارده مى شود .

2 محاسبات :

محاسبات اين قبله نما شامل دو قسمت بوده , يكى استخراج قبله نسبت به نصف النهار هر محل و ديگرى محاسبه انحراف مغناطيسى هر مكان .

آ : استخراج را به طرق متعدد مى توان انجام داد ( به وسيله دايره هنديه يا اسطرلاب و يا سمت خورشيد در 8 خرداد و 22 تير و غيره ) ولى چون بحث در كليه آنها طولانى خواهد بود لذا دو طريقه ذيلا ذكر مى شود :