بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله رب العالمين

اين كراسه رساله اى و جيز و عزيز , متفرد به تحقيقى انيق و دقيق در بيان روايات كر است .

نخست به عنوان مقدمه گوييم :

تسطيح را در اصطلاح رياضى چند معنى است , يكى اين كه تسطيح عبارت است از ضرب عددى در عددى . و يا ضرب خطى در خطى كه محيط به سطحى اند كه آن سطح متوازى الاضلاع قائم الزوايا باشد , و هر يك از عدد و خط را ضلع مى نامند , پس اگر سطح متوازى الاضلاع قائم الزوايا همه اضلاع آن مساوى باشند مسطح آن را كه حاصل ضرب مذكور است مربع گويند اعنى مسطح اعم از مربع است . بلكه مسطح را نوعا در حاصل ضرب دو عدد يا دو مقدار مختلف با يكديگر اطلاق مى كنند , چنانكه مربع را در حاصل ضرب عددى يا مقدارى در خودش . مثلا عدد بيست مسطح چهار در پنج است , و بيست و پنج مربع پنج در پنج . چنان كه هرگاه مطلوب مساحت جسم باشد و اضلاع طول و عرض و عمق آن مساوى باشند مكعب گويند و گرنه مجسم .

خواجه طوسى در صدر مقاله هفتم تحرير اصول اقليدس در تعريف عدد مضروب و مربع و مكعب و مجسم گويد :