اسم الکتاب : دروس هيئت و ديگر رشته هاي رياضي المؤلف : حسن زاده آملي، حسن الجزء : 1 صفحة : 42
از اين بيان دانسته شده است كه طول هر برج سى درجه است و عرض آن صد و هشتاد
درجه . اما عرض كوكب هيچگاه از نود درجه تجاوز نمى كند , پس بين عرض برج و
عرض كوكب اشتباه نشود . هر چند در محاسبات رياضى عرض برج محاسبه نمى گردد و
مورد لزوم نمى شود .
تقسيم دوازده گانه ياد شده كه در سطح كل فلك ثوابت تصوير كرده ايم , در
مجموع عالم جسمانى كه منضد از اجرام علوى است به همان محاذات طول و عرض بروج
فلك ثوابت جارى است . مثلا ماه كه نزديكترين جرم فلكى به كره زمين است ,
طول و عرض آن را در وقت معينى استخراج كرده ايم , گوييم : تقويم قمر كه همان
طول او است( حـ كو مد) است يعنى سرطان 26 درجه و 44 دقيقه , و عرض آن
شمالى( ب له) است يعنى 2 درجه و 35 دقيقه است .
در درس چهارم دانسته ايم كه معدل النهار عالم جسمانى را كه به منزلت يك كره
جسمانى است , به دو نيمه شمالى و جنوبى تقسيم مى كند , به همان بيان و به همان
وجه تسميه شمال و جنوب , دائره منطقة البروج نيز آن را به دو نيمه شمالى و
جنوبى قسمت مى كند .
و چون معدل و منطقه يكديگر را به تناصف تقاطع مى كنند , لاجرم مدارات عرض كه
در درس ششم گفته آمد برخى از آنها نيمى از وى در شمال منطقة البروج افتد , و
نيم ديگر وى در جنوب معدل النهار , و برخى از آنها بالعكس , لذا ممكن است كه
كوكبى عرض آن جنوبى باشد , و ميل آن شمالى , و كوكب ديگر بالعكس .
اسم الکتاب : دروس هيئت و ديگر رشته هاي رياضي المؤلف : حسن زاده آملي، حسن الجزء : 1 صفحة : 42