درس 14 : تقسيم كره به بروج

در درس نهم گفته آمد كه دائره منطقة البروج از چهار نقطه اعتدالين و انقلابين , و از نقاط متوهم ميان هر يك از نقطه اعتدال و انقلاب , به دوازده قسم متساوى قسمت مى شود و هر قسمت را برج نامند , اكنون سخن ما اين است :

چون شش دائره عرض بگذرانيم كه يكى از آنها از دو نقطه انقلاب بگذرد و اين همان دائره ماره به اقطاب اربعه است , و يكى ديگر از آنها از دو نقطه اعتدال بگذرد كه قطب آن نقطه انقلاب خواهد بود , چنانكه اولى قطب آن نقطه اعتدال خواهد بود , و چهار ديگر از آنها از هشت نقاط متوهم ميان نقطه اعتدال و انقلاب بگذرند و اقطاب آنها نيز بر دائره منطقة البروج خواهند بود , پس مجموع فلك ثوابت از توهم ترسيم اين دوائر ششگانه , به دوازده قسم متساوى تقسيم مى شود , و هر قسم كه بين دو نصف دائره از دو دائره عرض از قطب تا قطب منطقة البروج قرار مى گيرد آن را يك برج نامند و بهمان ترتيبى كه در درس نهم گفته ايم مجموع فلك ثوابت به بروج حمل و ثور و جوزا تا آخر , تقسيم مى شود .

مثلا ا ب حـ دائره البروج بر دو قطب ده , و ب اول حمل , و ب و برج حمل , و د ب ه و د وه هر يك نصف دائره عرض , و قوس ب و مقدر هر يك از دو زاويه ب د و و ب ه و خواهد بود و غرض اين است كه همه د ب ه و كه محصور بين دو نصف دائره عرض است برج حمل مى باشد . پس اگر كوكبى در هر يك از دو نقطه رح مثلا بوده باشد در برج حمل است و على هذا القياس .