مى‌تواند خود بدون تمسك به نقل و اجتهاد، علوم و معارف دين را از محضر غيبى آن دريافت كند:

او (خاتم اوليا، علوم و معارف را) از همان مصدرى كه فرشته وحى (از آن اخذ مى‌كند و) به رسول پيام مى‌دهد، دريافت كرده است؛

فإِنّه أَخذ من المعدن الذي يأخذ منه الملك الذي يوحى به إِلى الرسول.[1]

ابن‌عربى در جاى ديگر مى‌نويسد:

وارث كامل از اوليا از ما كسى است كه با شريعت رسول الله صلي الله عليه و آله به سوى پروردگارش انقطاع يابد تا آن‌كه خداوند در قلبش در فهم آن‌چه خداوند - عزوجل - بر پيامبر و فرستاده‌اش محمد صلي الله عليه و آله نازل كرده، با تجلى الهى در باطنش گشايش حاصل نمايد و فهم كتاب خود را روزى‌اش ساخته او را از محدَّثين در اين أمت قرار دهد كه اين امر، جايگزين فرشته‌اى خواهد بود كه به سوى رسول خدا صلي الله عليه و آله آمد. آن‌گاه خداوند او را به سوى مردم بازخواهد گرداند تا ايشان را به اصلاح دل‌هايشان با اللّه ارشاد كند و براى آنان خواطر پسنديده را از نكوهيده جدا سازد و مقاصد شرع را برايشان تبيين كند.[2]

آگاهى مستقيم ولى از احكام خدا

بر همين اساس، عارف كامل، با استمداد از تجربه عرفانى خود مى‌تواند حديث صحيح را از غيرصحيح، بدون مراجعه به سلسله راويان آن تشخيص دهد. از اين رو است كه ابن‌عربى روش نقد حديث محدّثان را ناتمام مى‌داند؛ زيرا اى بسا حديث صحيحى كه سند آن ناقص باشد و اى بسا حديث دروغى كه راويان ثقه در سند آن ذكر شده باشد:

و ربّ حديث يكون صحيحاً من طريق رواية يحصل لهذا المكاشف الذي قد عاين هذا المظهر فسأل النبيّ‌9 عن هذا الحديث فأنكره و قال لم أَقله و لاحكمت به فيعلم ضعفه، فيترك العمل به عن بينة من ربّه؛

چه بسا حديثى كه از طريق سلسله سند، صحيح است؛ اما براى مكاشف - كه اين مظهر را مشاهده كرده و از پيامبر صلي الله عليه و آله درباره آن حديث پرسيده و او آن را انكار كرده و گفته است كه