[1]ـ دربـاره عـلت نـامـگـذارى هـمـزه وصـل گـفـتـه انـد: ((تـَوَصُّلاً لِلنُّطـْقِ بِها))، (توصّل در اينجا به معناى امكان پذير شدن مى باشد)، با آوردن همزه وصل ، نطق به ساكن امكان پذير مى شود.

[2]ـ به اين مطلب در درس چهارم ، اشاره شده است .

[3]ـ لازم به توضيح است كه براى تلفّظ صحيح حروف هنگام تلاوت قرآن ، دانستن و به كـاربـردن مـخـارج و صـفـات حـروف ، ضـرورى اسـت (مـخـارج حـروف ؛ يـعـنـى ، مـحـل تـلفّظ حروف ؛ و صفات حروف يعنى كيفيّتها و حالات مختلفى كه در تلفّظ حروف پديد مـى آيد، مانند سختى و سستى ، روانى و كندى ، بلندى و آهستگى و ...) ولى چون مدّت اين طرح آموزشى محدود است ناگزير تنها به توضيح حروفى بسنده شده كه تلفّظ آنها با فارسى فـرق دارد و از مـيـان صـفـات حـروف نـيـز بـه بـيـان چـنـد صـفـت مـهـم (اسـتـعـلا، اسـتـفـال ، قـلقـله ، ليـن و غـنـّه ) اكتفا كرديم . به يارى خداوند رحمان در فرصتهاى بعدى با مخارج و صفات حروف ، بيشتر آشنا خواهيم شد.

[4]ـ مربيان محترم مراقب باشند حروفى كه اداى فارسى و عربى آنها يكسان است (مانند: ق ـ س ـ ز) از سوى متربّيان اشتباه تلفّظ نشود.

[5]ـ بـراى درشـت و پـرحـجـم ادا شـدن آن ، زبـان گـود شـده و بـه طـرف بـالا متمايل مى شود و اين حالت در مورد سه حرف (ص ، ض ، ط) نيز پيش مى آيد.

[6]ـ تغليظ ، همان تفخيم است كه در مورد ((لام )) به كار مى رود.

[7]ـ اعراف (7)، آيه 176 و هود (11)، آيه 42.

[8]ـ مرسلات (77)، آيه 20.

[9]ـ بـراى بـيـان مـقدار مدّ، بعضى از زمان تلفّظ الف و برخى ديگر از زمان بستن يا باز كـردن انـگـشـتـان دسـت استفاده مى كنند كه براى تقريب به ذهن خواهد بود. معيار اساسى ، همان حـركـت اسـت يـعـنـى زمان تلفّظ يك حرف متحرّك ، و اين زمان بر اساس انواع قرائتها ((تحقيق ، تدوير، تحدير)) متفاوت خواهد بود. هر كس بايد قرائت خود را معيار قرار دهد.

[10]ـ در جزوه روخوانى ، با رموز سجاوندى آشنا شديد.

[11]ـ ادغـام كـبـيـر آن اسـت كـه مـُدغـَم متحرك باشد و چنانچه در حرف بعدى ادغام شود، بايد اول سـاكـن گردد، بدين جهت آن را ادغام كبير نامند و اگر مدغم ساكن باشد آن را ادغام صغير مى نـامـند كه خود بر سه نوع است : متماثلين ، متقاربين و متجانِسين كه شرح آنها در درس چهاردهم گذشت .

[12]ـ اسراء(17)، آيه 9.

[13]ـ نحل (16)، آيه 89.

[14]ـ سنن الدارمى ، عبدالله بن دارمى ، ج 2، ص 435، دار الفكر.

[15]ـ بحار الانوار، ج 92، ص 17.

[16]ـ بقره (2)، آيه 165.

[17]ـ نـاگـفـتـه نـمـانـد كـه آن مـعـجـزات نـيـز در كـتابهاى تاريخى ثبت و ضبط شده و با بررسى هاى تاريخى ، صحت و واقعيت آنها نيز ثابت مى گردد، ولى آنها همگى از نظر رتبه ، پس از قرآن مجيد قرار دارند.

[18]ـ با استفاده از ترجمه الميزان ، ج 1، ص 67.

[19]ـ اسراء(17)، آيه 88.

[20]ـ اصول كافى ، ج 1، ص 55؛ وسائل الشيعه ، ج 18، ص 79.

[21]ـ وسايل الشيعه ، ج 18، ص 78.

[22]ـ حـجـر(15)، آيـه 87، ق (50)، آيـه 1، واقعه (56)، آيه 77، فصلت (41)، آيه 41 و زمر (39)، آيه 23

[23]ـ مـسـتـدرك الوسـايـل ، مـيـرزا حـسـيـن نـورى ، ج 4، ص 236، مـؤ سـسـه آل البيت لاحياء التراث .

[24]ـ همان ، ص 237.

[25]ـ بحار الانوار، ج 92، ص 107.

[26]ـ مزمّل (73)، آيه 20.

[27]ـ فاطر(35)، آيه 29.

[28]ـ اصول كافى ، ج 2، ص 446.

[29]ـ ميزان الحكمة ، ج 8، ص 81.

[30]ـ بحارالانوار، ج 92، ص 187.

[31]ـ اصول كافى ، ج 2، ص 446.