حال اگر بخواهيم مظاهر فرهنگ غرب و يا فرهنگ جهانى را با مؤلفه هاى مشخص تر و تعبير

عينى ترى تبيين كنيم، چه مؤلفه هايى را مشخصاً مى توانيد نام ببريد ـ فرضاً عقلانيت

ـ تا بحث مقدارى خردتر شده و از شكل كلى خارج شود!

هاديان: عقلانيت به عنوان يك ويژگى فرهنگى، گاه به عنوان يك ارزش درونى آن فرهنگ

ـ فرهنگ غرب يا هر فرهنگ ديگرى ـ مطرح است و گاهى يك باور، يك شناخت و يا يك عادت

است. من مى خواهم به آن دسته بندى هاى اصلى و طبقه بندى هاى اصلى وفادار بمانم و

بعد براى مثال آوردن و ارائه نمونه ها به اين قبيل مسائل بپردازم.

تعريفى كه مطرح كرديد قابل تطبيق بر همه فرهنگ هاست؟.

هاديان: بله، اين ها دقيقاً مؤلفه هاى اصلى فرهنگ هستند; يعنى هر فرهنگى را در

نظر بگيريد، بدون توجه به جغرافياى خاص آن، مؤلفه هاى اصلى اش همين ها خواهد بود.

حال اگر دوستان مى خواهند به اين مؤلفه هاى اساسى چيزى اضافه كنند يا وارد بحث از

مقولات و ويژگى هاى خاص يك فرهنگ شوند، مطالب خود را مطرح بفرمايند.

سمتى: البته چون موضوع بحث، فرهنگ جهانى است شايد بهتر باشد از يك سطح عام شروع

كنيم و يك تعريف شامل از فرهنگ به دست دهيم و دست كم مشخصات يا مؤلفه هاى فرهنگ و

تعريف فرهنگ را مشخص كنيم; بعد وقتى كه مى خواهيم به بحث از فرهنگ جهانى بپردازيم

مسئله اى به نام عقلانيت، به عنوان مثال، بخشى از يك فرهنگ خاص خواهد شد كه مى

توانيم وجود يا عدم آن را در فرهنگ هاى مختلف بررسى كنيم. اين است كه شايد بهتر

باشد از بالا شروع كنيم و بعد بتدريج دسته بندى كنيم; يعنى از تعريف عام شروع كرده

و پس از آن به ويژگى هاى خاص فرهنگ هاى متفاوت بپردازيم. طبيعى است در اين تمايز،

يك نگرش ارزشى هم خواهيم داشت كه كدام خوب است و كدام بد; كدام بايد باشد و كدام

نبايد باشد.

اين تعريف عامى كه مى فرماييد از يك فرهنگ بومى و بَدَوى تا فرهنگ يك جامعه

توسعه يافته و صنعتى را شامل مى شود. حال اگر بخواهيم همين تعريف را در نمودهاى

مشخص ترى بريزيم و ببينيم كه باورها و ارزش ها و عادات و هنجارهايى كه امروزه در

سطح جهانى مطرح است ـ به عنوان فرهنگ جهانى يا فرهنگ غربى ـ چه ويژگى هايى دارد،

قهراً بايد به آن نمودها بپردازيم و بعد به نحو تطبيقى، آن را به بحث انقلاب اسلامى

ناظر كنيم..

هاديان: من الآن مى توانم بحث را فقط در ارزش ها مطرح كنم، يعنى ارزش هاى