تنها كتاب تاريخ اسلام دانشگاه كمبريج، اسلام را به‌عنوان يك دين، بسيار بد مى‌فهمد و عرضه مى‌كند، بلكه هيچ ايده واحدى هم به‌منزله يك تاريخ از خود ندارد... در صدها صفحه‌اى كه جلد اول اين تاريخ را به خود اختصاص داده است، معنا و مفهومى كه از اسلام مستفاد مى‌شود عبارت از يك سلسله جنگ‌هاى بى‌پايان، سلطنت‌ها، مرگ و ميرها، ظهور و خوشى‌ها، آمدنورفتن‌هاست كه بخش عمده آن با يك‌نواختى هولناكى نوشته‌شده‌است‌. [1]

‌ بدين ترتيب درباره گره‌خوردن شرق‌شناسى با انگيزه‌هاى استعمارى به امور زير كه ريشه در تاريخ اسلام دارد مى‌توان اشاره كرد:

‌ تأويل نصوص اسلامى براساس پيش‌داورى‌ها و صدور احكام خودسرانه در مورد آن‌ها; تحريف عمدى نصوص اسلامى در موارد بسيار و برداشت نادرست در موارد غير قابل تحريف; ايجاد احساس حقارت در مردم شرق و كوشش در راه شيفتگى مسلمانان به تمدن مصرفى غرب; [2] معرفى اسلام به‌عنوان فراورده اديان پيشين; [3] تلاش در نفى مبانى كلامى و فقهى تشيع و اثبات تأثيرپذيرى آن از آيين زرتشت و منشأ ايرانى دادن به مذهب شيعه; [4] ارائه چهره‌اى ديكتاتور و جنگ‌جو از پيامبراسلام (صلى الله عليه وآله) ; تقويت عواطف ملى‌گرايانه و جدايى‌طلبانه در ميان مسلمانان; زشت نماياندن حجاب، تحقير زن مسلمان و جايگاه او در ارزش‌هاى اسلامى; تحريف نظر اسلام درباره شخصيت انسان، مقوله انديشه، آزادى، اختيار انسان و صدها مسأله ديگر. [5]

‌ بى‌ترديد برخى از خاورشناسان پژوهش‌هاى دقيق خود را با خبرگى به فرجام رسانده‌اند، به‌گونه‌اى كه حتى آثار مغرضانه نيز اگر به درستى مورد بهره‌بردارى، ارزيابى و نقد قرار گيرد، نتيجه مطلوب پديد مى‌آورد.