كشيدند، قيام اسماعيل‌بن‌يوسف‌بن‌ابراهيم ـ نواده امام مجتبى (عليه السلام) ـ از مكه، نهضت حسين‌بن‌احمدبن‌اسماعيل در ناحيه قزوين و زنجان و قيام على‌بن‌عبدالله معروف به مرعشى در آمل شروع شد. [1]

فعاليت‌هاى امام هادى(عليه السلام)

بخشى از مهم‌ترين فعاليت‌هاى سياسى امام هادى (عليه السلام) عبارتند از:

‌ 1. طرح مسأله امامت و بحث درباره آن به‌عنوان رهبرى فكرى، فرهنگى و سياسى; [2]

‌ 2. نامشروع شمردن حكومت عباسيان و مبارزه در اين جهت;

[3]

‌ 3. رهبرى مؤمنان و پشتيبانى از پايگاه‌هاى مردمى; [4]

‌ 4. تلاش در حفظ شيعيان و حمايت از آنان و بازداشتن افراد از گناه; [5]

‌ 5‌. فراهم‌كردن زمينه غيبت حضرت مهدى(عج); امام (عليه السلام) با شناخت عصر خود و فرزندش (عليه السلام) مى‌دانست كه فشار، اختناق و حساسيت دستگاه خلافت به امامان شيعه روز به روز فزونى مى‌يابد و اين امر در آينده نزديك، تاريخ امامت را در آستانه تحولى جديد قرار مى‌دهد. بدين سبب كوشيد اذهان شيعيان را براى غيبت آن حضرت(عج) آماده سازد.

‌ فعاليت‌هاى امام (عليه السلام) در شعاعى محدود، ولى با نهايت دقت و احتياط انجام مى‌گرفت. حضرت (عليه السلام) مى‌كوشيد هيچ مشخصه‌اى از حضرت مهدى(عج) براى مردم، بهويژه نامحرمان، بازگو نشود تا به‌گوش حكمرانان عباسى نرسد; براى نمونه وقتى عبدالعظيم‌حسنى عقايد خود را براى امام هادى (عليه السلام) عرضه كرد، يكايك امامان را نام برد و چون به امام هادى (عليه السلام) رسيد درنگ كرد. امام (عليه السلام) سخن او را پى گرفت و فرمود: پس از من حسن است، پس مردم با جانشين او چگونه خواهند بود؟ عبدالعظيم پرسيد: چگونه سرورم؟