‌ 2. براى امام (عليه السلام) تن دادن به كم‌ترين سازش با يزيد و هيأت حاكمه‌اش قابل تصور نيست. امام (عليه السلام) در پى چاره‌اى است تا خود حاكميت را به‌دست گيرد. اين طرح قابل تغيير نبود. بنابراين، هر پيشنهادى كه به‌نحوى آن را خدشه‌دار سازد، از نظر امام (عليه السلام) محكوم و غيرقابل پذيرش است.

‌ 3. يزيد اجازه نمى‌داد كسى چون امام (عليه السلام) با او بيعت نكند و آسوده به زندگى خود ادامه دهد او در انديشه كشتن امام (عليه السلام) بود.

‌ 4. اميد مقاومت در حجاز آن روز وجود نداشت. امام ناگزير بايد، ضمن پذيرش اين حقيقت، به حفظ حرمت حرم نيز بينديشد. بدين سبب، در برابر اعتراض ابن‌عباس فرمود: دو وجب دورتر از مكه كشته شود بهتر از آن است كه يك وجب دورتر كشته شود.

‌ پس تنها عراق مى‌توانست، به‌عنوان كانون شيعيان، مورد توجه امام (عليه السلام) قرار گيرد. با اوج‌گرفتن دعوت كوفيان درصد پيروزى احتمالى افزايش يافت. البته كوفيان پيش‌تر در دو آزمون زمان امام على و امام حسن (عليها السلام) ظهورى ناموفق داشتند، ولى آيا امام (عليه السلام) بايد به سابقه بد كوفيان مى‌نگريست يا وضعيت فعلى آنان؟ افزون بر اين، اگر امام (عليه السلام) به عراق نمى‌رفت، آيا تاريخ‌نگاران و محققان پرسش‌هاى زير را به‌عنوان اعتراض، نمى‌نگاشتند:

‌ 1. چرا به نامه‌هاى مردم و ارزيابى مسلم پاسخ مثبت نداد؟

‌ 2. آيا اگر به عراق نمى‌رفت، پيروز نمى‌شد؟

‌ 3. چرا اجازه داد در حجاز به‌دست عمال يزيد كشته شود؟

مسأله آگاهى پيشين امام(عليه السلام)

مسأله ‌غيب‌ و آگاهى پيشين امام (عليه السلام) از حوادث كربلا از مسائلى است كه در بررسى اين واقعه به بروز اختلاف در تحليل‌ها انجاميده است. رواياتى كه خود جنبه تاريخى نيز دارد به صراحت يا اشاره حماسه كربلا را قبل از وقوع آن پيش‌گويى كرده است. [1]

‌ در اين‌جا، پرسش اساسى اين است:

‌ آيا امام از اول به قصد كربلا حركت كرد يا نه؟ اگر بر فرض به قصد كربلا حركت نكرد، آيا