درس چهل و هشتم‌ [1] حضور و جدّيت در درس‌

حضور و غياب در درس، مربوط به احساس مسئوليتى است كه منِ طلبه دارم.

من گاهى حالم هيچ مساعد نيست؛ ولى در عين حال فكر مى‌كنم كه با تعطيل شدن يك جلسه، پانصد ساعت- كمتر يا بيشتر- وقت از مجموع طلاب از بين مى‌رود.

تا ضرورت خيلى مهمى در كار نباشد حاضر به تعطيلى درس نيستم، [2] البته‌

[1]. اين درس در جلسه «بيست و پنجم» و «دويست و نود و هشتم» درس خارج اصول معظم له ايراد گرديده است.

[2]. در ايام تحصيل، يكى از نزديكان مرحوم آيت الله العظمى فاضل لنكرانى (ره) دار فانى را وداع گفت كه معظم‌له حاضر به تعطيلى درس به اندازه معمول آن هم نشدند و پس از حضور در درس چنين فرمودند: روى موازين عرفيه به جهاتى كه بين مردم مرسوم است، ما نبايد به اين زودى در درس و بحث شركت كنيم؛ ولى از يك طرف حتى فكر هم نمى‌كنم كه ثواب اين درسها از اين مجالس ترحيم كمتر باشد، بلكه قطعاً بيشتر است. ثواب اين درس را از طرف خودم و شما، به روح اين علويه اهدا مى‌كنيم. اين موانع درسى براى ما فراوان است. اين كه مى‌گويند: «لكلِّ شَى‌ءٍ آفَهٌ وَ لِلعِلمِ آفاتٌ» واقعاً مطابق با واقع است. شما ببينيد براى اين كه انسان بتواند در يك جلسه درس شركت كند بايد صدها شرايط جمع شود. طبعاً چنين جلسه‌اى كه بر اجتماع صدها شرط توقف دارد، با توجه به اين كه خدمتى به اسلام و روحانيت است، بايد خيلى ارزش داشته باشد. من تا حدى كه برايم امكان داشته باشد سعى مى‌كنم درس تعطيل نشود، روى اين جهت بود كه آمديم خدمت شما و از همه شما برادران هم‌كه لطف و محبت كرديد خيلى تشكر مى‌كنم. اميدوارم خداوند متعال عاقبت همه را ختم به خير كند- ان شاء الله تعالى-. (جلسه يكصد و هشتاد و دوم درس خارج اصول)