اسم الکتاب : رساله توضيح المسائل - ط امير العلم المؤلف : فاضل لنكرانى، محمد الجزء : 1 صفحة : 6
از
عدالت آن است كه قدرت نفسانيهاى بر انجام واجبات و ترك گناهان كبيره داشته باشد.
و احتياط واجب آن است كه مرجع تقليد حريص به دنيا نباشد و لازم است از مجتهدين
ديگر اعلم باشد يعنى در فهميدن حكم خدا از همه مجتهدين عصر خودش عالمتر باشد.
مسأله
5: يكى از راههاى شناخت عدالت حسن ظاهر است. يعنى با او رفت و آمد و
معاشرت داشته باشد و در شرايط مختلف او را ديده باشد كه مسائل شرعى را رعايت
مىكند و يا همسايگان و اهل محل خوبى او را تصديق كنند.
مسأله
6: در صورتى كه دو مجتهد از نظر علمى مساوى باشند احتياط لازم آن است
كه از كسى كه اتقى و اورع است تقليد كند.
مسأله
7: مجتهد اعلم را از سه راه مىتوان شناخت:
اوّل: خود انسان يقين و يا اطمينان پيدا كند، مانند اينكه انسان خود از
اهل خبره باشد و بتواند مجتهد اعلم را بشناسد.
دوّم: دو نفر عالم عادل كه مىتوانند مجتهد اعلم را تشخيص دهند اعلم بودن
كسى را تصديق نمايند بشرط آنكه دو نفر عالم عادل ديگر با گفته آنان مخالفت
ننمايند.
سوّم: اجتهاد و اعلم بودن شخصى به حدّى شايع باشد كه از آن شيوع و شهرت
براى انسان علم يا اطمينان حاصل شود.
مسأله
8: اگر شناختن اعلم مشكل باشد بايد از كسى تقليد نمايد كه گمان به اعلم
بودن او دارد بلكه اگر احتمال ضعيفى بدهد كه كسى اعلم است و احتمال اعلم بودن
ديگرى را ندهد بايد از همان كس تقليد نمايد و همينطور اگر علم داشته باشد كه مثلًا
دو نفر يا مساوى در علم هستند و يا يكى از آنها به طور معين، احتمالًا اعلم است و
احتمال اعلميّت ديگرى را ندهد، بايد از آن شخص معين تقليد نمايد و اگر چند نفر در
نظر او اعلم از ديگران و با يكديگر مساوى باشند بايد از يكى از آنان تقليد كند.
مسأله
9: بدست آوردن فتوى مجتهد سه راه دارد:
اوّل: شنيدن از خود مجتهد.
اسم الکتاب : رساله توضيح المسائل - ط امير العلم المؤلف : فاضل لنكرانى، محمد الجزء : 1 صفحة : 6