اسم الکتاب : رساله توضيح المسائل - ط امير العلم المؤلف : فاضل لنكرانى، محمد الجزء : 1 صفحة : 414
كسب
و كار و بازار مسلمين است. هدف از مضاربه بكارگيرى نيروهاى فعال و كارآمد و
جلوگيرى از عاطل و باطل ماندن انسانهاى شايسته و مسلمان است. هدف از مضاربه تحصيل
سود و درآمد مشروع و حلال و جلوگيرى از رباخوارى و اكل مال به باطل است. از سويى
عامل نيز بايد توجه داشته باشد كه، مضاربه تنها تحويل گرفتن ثروت و اموال ديگران و
تجارت كردن و پول بدست آوردن نيست بلكه مضاربه مجمع و مورد تبادل احكام شرعى و
مسئوليتهاى سنگين و پرمخاطره است، زيرا كه در صورت صحت آن و حاصل شدن سود، عامل
شريك مالك است و در صورت باطل بودن مضاربه و فساد آن، عامل تنها مستحق اجرة المثل
و در حقيقت به تفصيلى كه بعداً ذكر خواهد شد اجير مالك است. و در صورت عدم حصول
سود، عامل حقّى ندارد و امين و امانتدار مالك است و در صورت تخلف از شرايط تعيين
شده، غاصب و گنهكار و ضامن مال مالك است و نهايتاً عامل، در تصرفات و معاملات،
وكيل و كارگزار مالك است و غير اينها از احكام و وظايف كه از مضامين مسائل آينده
روشن مىشود إن شاء اللَّه تعالى.
مسأله
1786: در مضاربه چند چيز معتبر است:
اول: مالك و عامل بالغ، عاقل و مختار باشند و مالك شرعاً از تصرف در
اموال خود ممنوع نباشد.
دوم: ايجاب از طرف مالك و قبول از طرف عامل. (به لفظ باشد يا به غير لفظ،
عربى باشد يا غير عربى)
سوم: بايد سرمايه عين خارجى باشد و مضاربه با دين صحيح نيست، بلى چنانچه
طلبكار، مديون را وكيل در قبض طلب و در ايجاب عقد مضاربه از طرف او كند و مديون پس
از قبض و ايجاب از جانب خود هم قبول نمايد مضاربه صحيح است.
چهارم: سود حاصله فقط بين مالك و عامل باشد و چنانچه شرط كنند كه چيزى از
سود براى غير باشد، شرط صحيح نيست، مگر اينكه شرط كنند، غير كارى كه مربوط به تجارت
و مضاربه است انجام دهد كه در اين صورت شرط سهيم بودن در سود
اسم الکتاب : رساله توضيح المسائل - ط امير العلم المؤلف : فاضل لنكرانى، محمد الجزء : 1 صفحة : 414