احكام مُساقات‌

مسأله 1673: اگر انسان با كسى به اين قسم معامله كند كه درختهاى ميوه‌اى را كه ميوه آن مال خود اوست، يا اختيار ميوه‌هاى آن با اوست تا مدّت معيّنى به آن كس واگذار كند كه تربيت نمايد و آب دهد و به مقدارى مشاع كه قرار مى‌گذارند از ميوه آن بردارد، اين معامله را مُساقات مى‌گويند.

مسأله 1674: معامله مساقات در درختهائى كه مثل بيد و چنار ميوه نمى‌دهد ولى از چوب آن استفاده مى‌كنند مانعى ندارد مشروط بر اين كه مدت آن به مقدارى تعيين شود كه چوب آن قابل بريدن باشد. ولى در مثل درخت حنا و سدر كه از برگ آن استفاده مى‌كنند يا درختى كه از گُل آن براى گلاب‌گيرى استفاده مى‌كنند اشكال ندارد.

مسأله 1675: در معامله مساقات لازم نيست صيغه بخوانند بلكه اگر صاحب درخت بقصد مساقات آن را واگذار كند و كسى كه كار مى‌كند به همين قصد تحويل بگيرد معامله صحيح است.

مسأله 1676: مالك و كسى كه تربيت درختان را بعهده مى‌گيرد، بايد مكلّف و عاقل باشند و كسى آنها را مجبور نكرده باشد، و نيز سفيه نباشند و مالك نبايد به علت افلاس محجور باشد يعنى حاكم شرع او را از تصرّف در مالش منع نكرده باشد امّا در عامل محجور نبودن به جهت افلاس شرط نيست مگر بخواهد در مالش تصرّف كند.