اسم الکتاب : رساله توضيح المسائل - ط امير العلم المؤلف : فاضل لنكرانى، محمد الجزء : 1 صفحة : 381
مسأله
1656: اگر مالى را كه قرار مىگذارد بدهد معين كند مثلًا بگويد هر كس اسب
مرا پيدا كند، اين گندم را به او مىدهم، لازم نيست بگويد آن گندم مال كجاست و
قيمت آن چقدر است. ولى اگر مال را معين نكند مثلًا بگويد كسى كه اسب مرا پيدا كند
ده من گندم به او مىدهم، بنابر احتياط واجب بايد خصوصيات آن را كاملًا معين
نمايد.
مسأله
1657: اگر جاعل مزد معينى براى كار قرار ندهد، مثلًا بگويد هر كس بچه مرا
پيدا كند پول يا مژدگانى به او مىدهم و مقدار آن را معين نكند جعاله صحيح نيست
ولى چنانچه كسى آن عمل را انجام دهد، بايد مزد او را به مقدارى كه كار او در نظر
مردم ارزش دارد بدهد.
مسأله
1658: اگر عامل پيش از قرار داد، كار را انجام داده باشد يا بعد از قرار
داد، به قصد اين كه پول نگيرد انجام دهد، حقى به مزد ندارد.
مسأله
1659: پيش از آن كه عامل شروع به كار كند، جاعل مىتواند جعاله را به هم
بزند.
مسأله
1660: بعد از آن كه عامل شروع به كار كرد، اگر جاعل بخواهد جعاله را به هم
بزند اشكال دارد.
مسأله
1661: عامل مىتواند عمل را ناتمام بگذارد، ولى اگر تمام نكردن عمل اسباب
ضرر جاعل شود، بايد آن را تمام نمايد مثلًا اگر كسى بگويد هر كس چشم مرا عمل كند
فلان مقدار به او مىدهم و پزشك جراحى شروع به عمل كند، چنانچه طورى باشد كه اگر
عمل را تمام نكند، چشم معيوب مىشود، بايد آن را تمام نمايد، و در صورتى كه ناتمام
بگذارد، حقى به جاعل ندارد. و ضامن عيبى كه حاصل مىشود نيز مىباشد.
مسأله
1662: اگر عامل كار را ناتمام بگذارد، چنانچه آن كار مثل پيدا كردن اسب
است كه تا تمام نشود، براى جاعل فايده ندارد عامل نمىتواند چيزى مطالبه كند، و
همچنين است اگر جاعل مزد را براى تمام كردن عمل قرار بگذارد مثلًا بگويد هر كس
لباس مرا بدوزد ده تومان به او مىدهم. ولى اگر مقصودش اين باشد كه هر مقدار از
عمل كه انجام گيرد براى آن مقدار مزد بدهد، جاعل بايد مزد مقدارى را كه انجام شده
به عامل بدهد، اگر چه احتياط اين است كه به طور مصالحه يكديگر را راضى نمايند.
اسم الکتاب : رساله توضيح المسائل - ط امير العلم المؤلف : فاضل لنكرانى، محمد الجزء : 1 صفحة : 381