واگذارد، امّا شنيدن جواب ردّ، مؤيّد اين است كه رسالتِ رسول خدا و از جمله نصب جانشين، از همان آغاز بعثت، برنامه‌اى الهى داشته و در اختيار وى نبوده است: [1]

«وَ مَا يَنطِقُ عَنِ الْهَوَى‌ * إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْىٌ يُوحَى‌». [2]

سخن از سر خواهش نگويد. نيست جز وحى‌ى كه وحى مى‌شود.

مهم‌ترين نقشِ دينى امام‌

آن چه در پيش گفته‌ها، به گونه اجمال، بدان اشاره شد، اين است كه بر پايه باورهاى شيعه اماميّه مسئله امام و امامت- امام به معناى جانشين پيامبر و امامت به معناى جانشينى پيامبر در امور دنيوى و اخروى مسلمانان- بزرگ‌ترين مسئله مورد اختلاف مسلمانان و در واقع، بنيادِ ديگرِ اختلاف نظرهايى است، كه به وجود آمده است.

مباحث سياسى و نظريّه سياست، جز مسئله امامت و خلافت نبوده و نيست.

شيعيان رهبرىِ جز نوع خدايى آن را نپذيرفته و امامت را همانندِ نبوّت، منصبى الهى بر اساس وجود خصايص برتر، در شخص امام مى‌دانند؛ يعنى به همانندى امامت و نبوّت (/ تَشَاكُلُ النُّبُوَّة و الإمَامةِ) قايل‌اند. و اگر برخى از صحابه را تخطئه مى‌كنند نه از آن روست، كه رأى شخصى خود را بكار برده‌اند؛ بلكه از آن روست، كه آن‌ها در تعارض با كتاب خدا (قرآن) و سنّت پيامبر صلى الله عليه و آله اقدام به اجتماع در سقيفه كرده، و بر خلاف تعيينِ قبلى پيامبر صلى الله عليه و آله در غدير خم، كه على عليه السلام را به جانشينى خود به فرمانِ خداوند برگزيده بود، ديگرى را كه‌

[1]. تاريخ صدر اسلام (عصرِ نبوّت).

[2]. نجم، آيات 3 و 4.