ثالثاً: ارباب ذوق، كه از زيبايى و آرايه‌هاى سخن آگاهند، تعبيرهاى امام عليه السلام را به روايت لهوف زيباتر و از نظر فصاحت، دلبرده‌تر مى‌دانند.

ممكن است ايشان بگويد: تعبيرِ «إنّي راحِلٌ مُصْبِحاً» دليل آن است كه اين خطبه در مكّه ايراد نشده است؛ چرا كه حركت امام به سوى كربلا، ظهر روز هشتم (روز ترويه) بوده است، نه بامدادِ آن روز. افزون براين، امام عليه السلام در شب هشتم، عزم بيرون شدن از سرزمين مكّه را نداشته است، بلكه فرداى آن شب، يعنى همان روز هشتم ناگزير از بيرون شدن بوده است.

در پاسخ اين گفته بايد گفت: «مُصْبِحاً» به معناى فرداست. بر اين اساس حركت امام عليه السلام در ظهر روز هشتم با تعبير «مُصْبِحاً» سازگار خواهد بود. و جالب اين كه ديگران، جز مفيد در ارشاد، و طبرى در تاريخ خود، بر آن‌اند كه همان شب هشتم، عزم بيرون شدن از مكّه را داشته است. افزون بر اين، در نقل مفيد و طبرى اشاره‌اى بر عزم امام نشده است، تنها چيزى كه در تاريخ طبرى بدان اشارت رفته است، گفت و گوى ابن عباس با امام عليه السلام و خير خواهى او نسبت به ايشان است، [1] تا اين كه آن حضرت را از اين اقدام باز دارد. و نقل طبرى از ابومخنف نيز، حاكى از آن است كه امام حسين عليه السلام همان روزهاى پيش از حركت به سوى عراق بر اين تصميم بوده است، كه از مكّه بيرون برود. بنابراين عزم و تصميم امام عليه السلام ناگهانى و مجبورانه نبوده است.

اكنون جاى اين پرسش است كه اگر امام حسين عليه السلام از پيش مى‌دانست، كه تا پايان موسم حج در مكّه نخواهد ماند، چرا از همان آغاز براى «حجّ» مُحرِم شده است؟ و بر اساس گفته شما، قهراً مى‌بايست براى انجامِ عمره مُحرِم مى‌شد.

و امّا پاسخ اين پرسش، اين است كه احرام امام حسين عليه السلام به ظاهر براى حجّ و هماهنگ شدن با ديگر حاجيان، بر پايه مصلحتى بوده است. او با اين اقدام‌

[1]. تاريخ طبرى، ج 5، ص 383.