برداشت صحيح باشد، نتيجه آن خروج هزاران حديث فقهى معتبر از صحنه فقاهت خواهد بود. بدين ترتيب، كار بر فقيهان دشوار و روند فقاهت دچار مشكل مهم خواهد شد، زيرا علم اجمالى حاصل مى‌شود كه براى احاديث موجود، مخصّص يا مقيد يا مفسّر و يا معارضى وجود داشته كه از صحنه خارج شده است و با وجود اين علم اجمالى، تمسك به احاديث موجود در امثال وسائل الشيعه ناروا ست. (چون از قبيل تمسك به عمومات در شبهات مفهومى و مصداقى مخصّص مى‌گردد و يا اخذ به يكى‌

از متعارضين بدون احراز مرجح مى‌باشد.)

بنابراين فقيهان تا سرحد عسر و حرج بايستى عمل به احتياط نمايند و در ظرف عسر و حرج ناشى از احتياط قائل به حجيت ظن انسدادى شوند و اين همان تغيير روند فقه است كه به آن اشاره شد.

ولى با توجه به نتيجه اين تحقيق مى‌توان از اين دغدغه و نگرانى فارغ شد و داستان كتاب مدينه العلم را همانند اصول چهار صدگانه اصحاب ائمه (ع) دانست كه از فقدان آنها مشكلى ايجاد نمى‌شود؛ چون محتوى آنها به كتب اربعه و غيرآن منتقل گرديده است.

(5) آمار شهدا در واقعه كربلا

امام حسين (ع) در روز ترويه (هشتم ذيحجه) در حالى‌كه ديگران عازم عرفات بودند، با انجام عمره مفرده از احرام خارج و با اهل بيت و اصحاب خود راهى كوفه شد. در بين راه طبق نقل مرحوم سيد بن طاووس در ملهوف جمعى به طمع پست و مال به امام پيوستند. در منزل زباله كه خبر شهادت حضرت مسلم و هانى منتشر شد، امام‌