و امثال آن است؛ اين‌جا احصان معناى لازم دارد- «المرأة المحصِنة أي المرأة العفيفة»؛ و بار ديگر، وجود شوهر مانع انحراف او شده است- «المرأة المحصَنة لأنّه أحصنتها الزوج»- كه شوهر حالت احصان را در او ايجاد كرده است. [1]

موارد استعمال احصان در قرآن‌

مرحوم صاحب‌ مسالك‌ پس از بيان معناى لغوى احصان مى‌گويد: احصان در قرآن و شرع به معانى مختلفى به‌كار رفته است؛ در يك‌جا مى‌فرمايد: لِتُحْصِنَكُم مّن‌م بَأْسِكُمْ‌ [2] از ناراحتى‌هاى شما جلوگيرى كند. در جاى ديگر فرموده: فِى قُرًى مُّحَصَّنَةٍ [3] كه محصنه را صفت براى قريه قرار داده است، يعنى روستاهايى كه حالت قلعه و حصن دارند.

در شرع، احصان به‌معناى اسلام نيز آمده و در عين حال، تناسبش با معناى لغوى محفوظ است؛ زيرا، اسلام يك حالت حفاظت و تعهّدى براى انسان ايجاد مى‌كند.

احصان در آيه‌ى شريفه‌ فَإِذَآ أُحْصِنَّ فَإِنْ أَتَيْنَ بِفحِشَةٍ فَعَلَيْهِنَّ نِصْفُ مَا عَلَى الْمُحْصَنه‌ [4]- اگر در حالت «احصان» مرتكب فاحشه‌اى شدند، بايد عذاب شوند- دو گونه تفسير شده است: برخى آن را به‌معناى اسلام در برابر كفر، و برخى ديگر آن را به بلوغ و عقل در مقابل جنون و صغر معنا كرده‌اند.

احصان به‌معناى حرّيت نيز به‌كار رفته است (راغب مى‌گويد: گاهى حرّيت مانع انحراف مى‌شود؛ زيرا، در حرّ شخصيّتى است كه در عبد و كنيز نيست)، در قرآن كريم آمده است: فَإِنْ أَتَيْنَ بِفحِشَةٍ فَعَلَيْهِنَّ نِصْفُ مَا عَلَى الْمُحْصَنتِ مِنَ الْعَذَابِ‌ [5] اگر كنيزان مرتكب فحشا شدند، كيفر آنان نصف كيفر زنان آزاد و حرائر است.

گاه احصان به‌معناى تزويج و شوهر داشتن است: وَالْمُحْصَنتُ مِنَ النّسَآءِ إِلَّا

[1]. مفردات راغب، ص 121، كتاب الحاء.

[2]. سوره‌ى انبياء، 80.

[3]. سوره‌ى حشر، 14.

[4]. سوره‌ى نساء، 25.

[5]. سوره‌ى نساء، 25.