فردى را تعزير مى‌كنم.» [1] 2. احاديثى كه واژه‌ى تعزير در آن‌ها در معناى ضرب كمتر از حدّ به كار رفته است؛ مانند: حمّاد بن عثمان مى‌گويد:

از امام صادق (ع) سؤال كردم: مقدار تعزير چه اندازه است؟ فرمود: «كمتر از حدّ است.» عرض كردم: آيا كمتر از هشتاد ضربه است؟ فرمود: «بلكه كمتر از چهل ضربه است؛ زيرا، چهل ضربه حدّ مملوك است.» عرض كردم: پس، چه اندازه است؟ فرمودند: «هر اندازه كه حاكم صلاح بداند. اين صلاح‌ديد بستگى به گناه مرد و توان جسمى او دارد.» [2] 3. دسته‌ى ديگر، رواياتى است كه تعزير در آن‌ها به معناى ضرب شديد و عقوبت دردناك در مجازات غيرحدّى آمده است؛ به عنوان مثال: عبدالله جعفر از امام على (ع) نقل مى‌كند كه از حضرت، در مورد مردى كه با حيوان جمع مى‌شود و از خود دفع شهوت مى‌كند، سؤال شد. حضرت فرمود:

«سنگسار نمى‌شود و حدّ بر او جارى نمى‌گردد؛ ليكن بايد با مجازات شديد و دردناك تعزير گردد.» [3] 4. دسته‌ى چهارم، روايت‌هايى هستند كه در آن‌ها، لفظ تعزير به صراحت بيان‌

[1]. محمّد بن يعقوب كلينى، الكافى، ج 7، ص 225، ح 1؛ محمّد بن حسن حرّ عاملى، وسائل الشيعة، ج 18، باب 12 از ابواب حدّ سرقت، ص 503، ح 1؛ «عن أبى‌بصير، عن أحدهما (ع) قال: سمعته يقول: قال أميرالمؤمنين (ع): لا أقطع فى الدغارة المعلنة وهى الخلسة ولكن أعزّره».

[2]. همان، باب 10 از ابواب بقية الحدود، ص 584، ح 3؛ «عن حمّاد بن عثمان، عن أبى‌عبدالله (ع) قال: قلت له: كم التعزير؟ فقال: دون الحد، قال: قلت: دون ثمانين؟ قال: لا، ولكن دون أربعين فإنّها حدّ المملوك، قلت: وكم ذاك؟ قال: على قدر ما يراه الوالى من ذنب الرجل وقوّة بدنه».

[3]. محمّد بن حسن حرّ عاملى، وسائل الشيعة ج 18، باب 1 از ابواب نكاح البهائم، ص 573، ح 11؛ «... عن على (ع) أنّه سئل عن راكب البهيمة، فقال: لا رجم عليه ولا حدّ، ولكن يعاقب عقوبة موجعة».