شكنجه هم از نظر شدّت و خطر بيش از رفتار غير انسانى است و هم اين‌كه در شكنجه وجود هدف، نظير به دست آوردن اطلاعات يا اعتراف، ضرورى است؛ و حال آن‌كه در رفتار غير انسانى چنين هدفى ضرورت ندارد. براى مثال، در قضيه سيليبيچى، يكى از متّهمين به خاطر استفاده از وسيله شوك الكتريكى در مورد قربانيانش، به رفتار غيرانسانى و خشن، مجرم شناخته شد. يعنى جرم شكنجه براى او اثبات نشده است، چرا كه فاقد عناصر لازم در شكنجه بوده است. در بين جرايم بدرفتارى، رفتار غيرانسانى نسبت به ساير اعمالى كه اصل بنيادين رفتار انسانى، به ويژه كرامت ذاتى بشر را نقض مى‌كنند، بيش از همه گسترش يافته است.

درخصوص عناصر رفتار غيرانسانى و تعريف جرم مزبور، در مجموع، با توجّه به نظر ديوان كيفرى بين‌المللى محاكمه جنايتكاران جنگى يوگسلاوى سابق، مى‌توان عناصر اين جرم را اين‌گونه توصيف نمود:

«عنصر مادّى: فعل يا ترك فعل مرتكب است كه موجب رنج شديد فيزيكى، يا روانى، يا آسيب فردى شود، و يا يك حمله جدّى بر كرامت انسانى به شمار آيد.

عنصر معنوى، آن است كه مرتكب رفتارى عمدى داشته باشد. ديوان، در پرونده‌

Delalic

بيان نمود: «بى‌تفاوتى نوع كاملى از قصد به شمار مى‌آيد.» [1] ديوان مزبور پس از مطرح نمودن موارد رفتارهاى انسانى مورد نظر در حقوق بشردوستانه، اين‌گونه نتيجه‌گيرى كرد: «رفتار انسانى، اساس و پايه تمام چهار كنوانسيون ژنو است و به شكلى سلبى، ضمن فهرستى غيركامل و عام از افعال تحقيرآميز كه با رفتار انسانى سازگارى ندارند، تعريف گرديده است. اين اعمال تحقيرآميز و ترذيلى همان رفتارهاى غيرانسانى به شمار مى‌آيند.» [2] ديوان مذكور، در پايان هم نتيجه گرفت: «رفتار غيرانسانى، يك فعل يا ترك فعل با قصد و هدف است؛ عملى كه با قضاوت عينى، تصادفى نبوده و بلكه، عمدى‌

[1].ICTY ,Op .cit .IT -T ,para .,p ..

[2].Ibid ,IT -T ,para .,p ..