غيرانسانى و تحقيرآميز» [1] كه به موجب قطعنامه شماره‌

( XXX )

مجمع عمومى سازمان ملل متحد در 9 دسامبر 1975 م تصويب شده، ذكر گرديده است. اين اعلاميه شكنجه را به صورت زير تعريف كرده است:

«ماده‌ى يك: بند 1. مقصود اين اعلاميه از شكنجه، عبارت است از: هرگونه عملى كه به موجب آن، درد يا رنج شديد جسمى يا روحى، به وسيله يا بر اثر تحريك مأمورين دولتى، به منظور كسب اطلاعات، يا اخذ اقرار، يا به خاطر ارتكاب يك عمل، يا به علّت مظنون بودن فرد به ارتكاب آن عمل، يا ترساندن او يا اشخاص ديگر، بر روى آن شخص يا شخص ثالثى اعمال گردد. شكنجه، درد يا رنجى كه تنها از ذات مجازات و يا نتيجه حاصل از مجازات قانونى ناشى مى‌شود را تا حدّى كه مطابق با حدّاقل اصول استاندارد رفتار با زندانيان باشد، شامل نمى‌شود.

بند 2. شكنجه شكل مشدّد و عمدى از رفتار يا مجازات ظالمانه، غيرانسانى يا تحقيرآميز است.»

ب) كنوانسيون منع شكنجه و ديگر رفتارها يا مجازات‌هاى بى‌رحمانه، غيرانسانى يا تحقيرآميز، 1984

تعريف ديگرى كه در اسناد جهانى حقوق بشر براى شكنجه بيان شده است، در مادّه يك «كنوانسيون منع شكنجه و ديگر رفتارها يا مجازات‌هاى بى‌رحمانه، غيرانسانى يا تحقيرآميز» [2] كه به وسيله قطعنامه شماره 46/ 39 مجمع عمومى در 10 دسامبر 1984 م به تصويب رسيده، ذكر شده است. اين كنوانسيون، شكنجه را به صورت زير تعريف مى‌كند:

«ماده يك: 1. از ديدگاه اين كنوانسيون، واژه «شكنجه»، يعنى هر فعل عمدى كه توسط آن، درد يا صدمه شديد، اعمّ از جسمى يا روحى، به منظور رسيدن‌

[1]

. Declaration on the Protection of All Persons from Being Subjected to Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment,; U. N. Doc. A// Res/ XXX, December.

[2]

. Convention Against Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment,; U. N. Doc. A//.