اسم الکتاب : ارث زوجه المؤلف : دانش، محمدحسن الجزء : 1 صفحة : 31
به
او گفته مىشود: «خدا گمراهيت را بيشتر كند و چشمانت را كور كند همانطور كه قلبت
را كوركرده؛ از كجا قول ايشان به آنچه توصيف نمودى انجاميد يا بخاطر آن كه ضياع
نزد تو و درختان و نخلها و گياهان همان رباع است، يا بخاطر غير اين مسئله؛ پس اگر
به آنچه توصيف نمودى انجاميد چون ضياع يعنى رباع و درختان و ميوههاى آن؛ پس اين
شايد به زبان تركى يا زنگى است؛ اما به زبان عربى نيست، بلكه اصلا كلمهاى از
كلمات نيست و تو به اتهامى كه زدى خيال كردى كه رباع اسمى است براى آنچه ذكر كردى
يعنى ضياع و چنانچه فايده اين لفظ را مىشناختى و مىدانستى براى چه آن را وضع
كردى، هيچگاه وارد نمىكردى ذ كر ضياع و باغ ها و درختان در آنچه آن را بر قوم
انكار مىكردى؛ يعنى منع زوجات از تملك رباع؛ و شايد شايسته باشد كه از معناى اين
لفظ آنچه وضع كردى [را] از اهل لغت سؤال كنى و سپس با بصيرت سخن بگويى؛ لكن تو
موفق نشدى اين كار را بنمايى و خدا اراده كرد كه تو را مأيوس كند و اينكه جهلت
آشكار شد براى عنادى كه در دين دارى؛ رسوايى از جانب خدا بود. و رباع در نزد اهل
لغت همان خانهها و مساكن خاص است پس غير از اينها دخلى در رباع ندارد اين را بفهم
اگر عقلى برايت مانده كه اشياء را بفهمى.
در
پايان اين بحث و پس از تحرير محل نزاع و بيان پيشينهى مسئله، لازم است پيرامون
موضوع مورد نظر، چند نكتهى مهم را يادآورى كرده و سپس به ادامه بحث، كه همان
بررسى اقوال متقدّمين و متأخّرين در دو نزاع، بپردازيم.
يادآورى
چند نكتهى مهم
1.
همانطور كه بيان شد، مسئلهى ارث زوجه از زوج، يكى از نزاعهاى مهم بين شيعه و
سنى و از مسائل با اهمّيّت اعتقادى است كه جنبههاى علمى و عملى فراوانى دارد.
اهميت
اين بحث از آن جهت است كه، در رواياتى كه- در محل خود به آنها خواهيم پرداخت-
اصحاب امام باقر و صادق (ع) از ايشان راجع به ارث زوجه سؤال مىنمايند، پاسخ
مىشنوند كه: «زوجه از زمين ارث نمىبرد» در اين حال، راويمجدداً از امام (ع)
مىپرسد: اگر اين نظر را براى مردم مطرح كنيم و آنها قبول نكنند چه بايد كرد؟ كه
حضرت (ع) با تأكيد مىفرمايند:
اسم الکتاب : ارث زوجه المؤلف : دانش، محمدحسن الجزء : 1 صفحة : 31