ب: روايات باب هفتم كتاب «وسائل الشيعة»

«دو» روايتى كه مرحوم شيخ حُر عاملى (رحمه الله) در اين باب آورده‌اند، يكى از آن‌ها همان روايت عام ابن ابى يعفور است كه حضرت (ع) به صورت عموم مى‌فرمايد: «يَرِثُهَا وَ تَرِثُهُ (مِنْ) كُلِّ شَىْ‌ءٍ تَرَكَ وَ تَرَكَتْ» و ديگرى نيز روايت ابن اذينه است كه، ارث بردن زوجه را به ذات ولد بودن او منوط مى‌كند و مى‌فرمايد: «فِى النِّسَاءِ إِذَا كَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ أُعْطِينَ مِنَ الرِّبَاعِ».

دو تقسيم درباره‌ى روايات‌

\* آيا مى‌توان از روايات وارده در باب ششم مفهوم‌گيرى كرد؟

و يا:

\* آيا مى‌توان از مفهوم يك روايت، عموم روايت ديگرى را تخصيص زد؟

اينها سؤالاتى است كه منشأبحث‌هاى مفصّل و دقيقى حول اين مسئله مى‌شود؛ از اين رو، بر اساس عناوين و تعابيرى كه در اين روايات وجود دارد به دو تقسيم از اين روايات رهنمون مى‌شويم.

1. تقسيم اين روايات بنابر عموميّت و خصوصيّت حرمان؛

در اين تقسيم، با دو نوع يا دو دسته روايت مواجه‌ايم:

أ. رواياتى كه بر «حرمان عام» دلالت دارند؛ يعنى مى‌گويند: «زوجه از مطلق زمين ارث نمى‌برد».

ب. رواياتى كه بر «حرمان خاص» دلالت دارند يعنى مى‌گويند: «زوجه فقط از زمين خانه‌ى ارث نمى‌برد».

2. تقسيم اين روايات بنابر چگونگى ارث بردن؛ يعنى:

- ارث از عين زمين و يا قيمت آن؛

- ارث ازعين آلات و ابنيه و يا قيمت آن.

در اين تقسيم، با سه نوع يا سه دسته روايت روبرو هستيم: