آنان همراه بود خبر مى دهد، و مى گويد: هم اكنون نيز ناصحان را دوست نمى داريد.

سؤال:خطاب صالح به قوم خود، جدّى نبوده، بسان سخن گفتن غزل سرايان با در و ديوار معشوق است.

پاسخ: كسى مفاد آيه را بر زبان حال حمل كند و بگويد اين نوع خطاب، از قبيل خطابات عاشقان وغزل سرايان است كه، در و ديوار را مورد خطاب قرار مى دهند، از روشن ترين مصاديق تفسير به رأى و نوعى پيشداورى غلط است.

حقيقت تفسير به رأى اين است قبلاً عقيده اى را اتخاذ نموده سپس به خاطر حفظ آن، ظاهر آيه را تأويل و مطابق عقيده خود معنى كنيم چون قائل اين نظر، ارتباط ميان دو جهان را منتفى مى داند، به ناچار به چنين تفسيرى روى آورده است.

پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله وسلم)در حقّ اين گروه گفته است:

«مَنْ فَسَّرَ القرآنَ بِرَأْيِهِ فَلْيَتَبَوَء مَقْعَدَهُ مِنَ النار».[1]

هركس قرآن را به رأى پيشين خود تفسير كند جايگاهى براى خود از آتش اتخاذ كند.

سؤال: حضرت صالح در اين خطاب با گروه باقى مانده از قوم خود سخن مى گويد، يعنى آنان كه به او ايمان آورده و جان به سلامت آورده بودند.

پاسخ: اين احتمال بسيار ضعيف بلكه بى پايه است زيرا اگر طرف خطاب گروه با ايمان باشند كه از قوم او باقى مانده اند پس چرا در ذيل آيه