درباره اين نظريه گفتگو انجام داده ايم.

3. «وحى تجربه دينى است، و حقيقت آن در شهود و ادراك خدا بدون واسطه و تجلى او بر پيامبر خلاصه مى شود. بدون اين كه با پيام و فرمانى همراه باشد و آموزه هاى پيامبران اعم از آموزه هاى خبرى مانند عقايد، يا انشايى مانند احكام، برداشت هاى خود آن هاست، و بر فرض اين كه محتوا از جانب خدا باشد الفاظ و جمله هاى آن از جانب خدا نيست، بنابراين پيامبران دريافت هاى خود را طبق ذهنيت خويشدر قالب الفاظ و جمل مى ريزند و چه بسا ممكن است در مقام تعبير از شرايط خاص متأثر شوند، در اين صورت كوچك ترين ضمانتى بر صحت فهم آن ها نيست، بالاخره آن ها بشرند و مانند ديگر بشرها از شرايط حاكم متأثر مى شوند».

خلاصه كردن وحى در شهود و ادراكى بلا واسطه خدا، انكار محترمانه وحى است كه اساس شرايع آسمانى را تشكيل مى دهد، هرگاه وحى در شهود خلاصه شود يك چنين حقيقت با شخص پيامبر قائم است و نمى تواند براى ديگران اسوه و الگو باشد آن چه كه مى تواند ديگران را به سعادت برساند پيام هاى اين تجلى است كه به صورت آموزه هاى دينى در اختيار او قرار مى گيرد. و هرگاه اين آموزه ها جنبه بشرى پيدا كنند و همگى يا بخشى از آن ها ساخته و پرداخته نفس پيامبر باشد، تعاليم او رنگ بشرى پيدا كرده و از قيمت و ارزش آن ها كاسته مى شود و هيچ دليلى بر لزوم پيروى از آن ها نخواهد بود.

يك چنين تفسير از وحى (جدا كردن پيام ها از تجلى) بر خلاف كتاب پيام آوران است، چنان كه مى فرمايد:

(والّذى أوحينا اليك من الكتاب هو الحقّ مصدّقاً لما بين يديه...) (فاطر /