اعتراض قرار داد، ولى مرور ايام و سير حوادث نشان داد كه اين گونه اعتراض ها چندان سودى ندارد و خليفه و هوادارانش در حفظ و ادامه قدرت خود مصرّند. در اين هنگام على(عليه السلام) بر سر دو راهى حساس و سرنوشت سازى قرار گرفت: يا مى بايست به كمك رجال خاندان رسالت و علاقه مندان راستين خويش كه حكومت جديد را مشروع و قانونى نمى دانستند، به پاخيزد و با توسل به قدرت، خلافت و حكومت را قبضه كند، و يا آن كه وضع موجود را تحمل كرده و در حدّ امكان به حل مشكلات مسلمانان و انجام وظائف خود بپردازد. از آن جا كه در رهبرى هاى الهى، قدرت و مقام، هدف نيست، بلكه هدف چيزى بالاتر و ارجدارتر از حفظ مقام و موقعيت است و وجود رهبرى براى اين است كه به هدف تحقق ببخشد، و لذا اگر روزى رهبر برسر دوراهى قرار گرفت و ناگزير شد كه از ميان مقام و هدف، يكى را برگزيند، بايد از مقام چشم پوشى كند و هدف را مقدم تر از حفظ مقام و موقعيت خويش به شمارد. على(عليه السلام) كه با چنين وضعى رو به رو شده بود، راه دوم را برگزيد. او با ارزيابى اوضاع و احوال جامعه اسلامى به اين نتيجه رسيد كه اگر اصرار بـه قبضه كردن حكومت و حفـظ مقام و موقعيت رهبرى خود نمايـد، وضعى پيش مى آيد كه زحمات پيامبر اسلام و خون هاى پاكى كه در راه اين هدف و براى آبيارى نهال اسلام ريخته شده است، به هدر مى رود. امام در خطبه «شِقْشِقيّـه» از اين دو راهى دشوار و حساس و رمز انتخاب راه دوم چنين ياد مى كند:

«...من رداى خلافـت را رهـا ساختـم، و دامـن خود را از آن در پيچيدم (و كنار رفتم)، درحالى كه در اين انديشه فرورفته بودم كه آيا با دست تنها (بدون ياور) به پـاخيزم (و حق خود و مردم را بگيرم) و يا در اين محيط پرخفقان و ظلمتى كه پديد آورده اند، صبر كنم؟ محيطى كه پيران را فرسوده، جوانان را پير و مؤمن را به رنج آورد تا آن گاه كه به ملاقات پروردگارش بشتابد.

(عاقبت) ديدم بردبارى و صبر، به عقل و خرد نزديك تر است، لذا