3. فعاليت هاى سرّى سياسى به رغم تمامى كنترل ها و مراقبت هاى حكومت عباسى;

4. حمايت و پشتيبانى مالى از شيعيان، بهويژه ياران خاص خود;

5. تقويت و توجيه سياسى رجال و عناصر مهم شيعه در برابر مشكلات;

6. استفاده گسترده از آگاهى غيبى براى جلب منكران امامت و دلگرمى شيعيان;

7. آماده سازى شيعيان براى دوران غيبت فرزند خود امام دوازدهم.

اينك پيرامون هر كدام از اين فعاليت ها، جداگانه توضيح مى دهيم:

1. كوشش هاى علمى

گرچه امام عسكرى به حكم شرائط نامساعد و محدوديت بسيار شديدى كه حكومت عباسى برقرار كرده بود، موفق به گسترش دانش دامنه دار خود در سطح كل جامعه نشد، اما در عين حال، با همان فشار و خفقان، شاگردانى تربيت كرد كه هركدام به سهم خود در نشر و گسترش معارف اسلام و رفع شبهات دشمنان نقش مؤثرى داشتند.

«شيخ طوسى(رحمه الله)» تعداد شاگران حضرت را متجاوز از صد نفر ثبت كرده است[1] كه در ميان آنان چهره هاى روشن، شخصيت هاى برجسته و مردان وارسته اى مانند: احمد بن اسحاق اشعرى قمى، ابوهاشم داود بن قاسم جعفرى، عبدالله بن جعفر حميرى، ابوعمرو عثمان بن سعيد عَمْرى، على بن جعفر ومحمد بن حسن صفّار به چشم مى خورند كه شرح خدمات و كوشش هاى آنان در اين كتاب نمى گنجد و زندگى نامه پرافتخار و آموزنده آنان را مى توان در كتب رجال خواند.

مشت راهب باز مى شود! …

علاوه بر تربيت اين شاگردان، گاهى چنان مشكلات و تنگناهايى براى مسلمانان پيش مى آمد كه جز حضرت عسكرى كسى از عهده حل آن ها بر نمى آمد. امام در اين گونه مواقع، در پرتو علم امامت، با يك تدبير فوق العاده،