اديبان در آن جا فراهم مى شدند. به دنبال اين نهضت، كتابخانه هاى بزرگ پديد آمد كه كتاب هاى دينى و علمى درآن نگه دارى مى شد و بعدها همين كتابخانه ها معروفترين مراكز فرهنگى دنياى اسلام شد.

نقش امام رضا (عليه السلام) در برابر امواج فكرى بيگانه …

«دارالحكمة» كه به احتمال قوى هارون بنيانگذار آن بود و مأمون پس از پدر، آن را تأييد كرد و كتاب هاى بسيار بدان داد، بزرگ ترين كتابخانه هاى دوران عباسى بود و همچنان باقى بود تا بغداد به دست مغولان افتاد. اين كتابخانه از همه علوم متداول، كتاب ها داشت و عالمان و اديبان كه به قصد مطالعه به آن جا مى رفتند در نهضت علمى دوران خويش نفوذ بسيار داشتند و فرهنگ اسلام و فرهنگ قديم را ميان مسلمانان و همه مردم ديگر رواج مى دادند.

ترويج علم، خاص خلفا نبود، بلكه وزيران و بزرگان دولت نيز تقليد از ايشان مى كردند. «مسعودى» مى گويد: يحيى بن خالد برمكى به بحث و مناظره راغب بود و مجلسى داشت كه متكلمان اسلام و ملل ديگر در آن فراهم مى شدند.[1]

در برابر امواج فكرى بيگانه

اما با وجود اين همه تلاش هاى علمى، آن چه مايه نگرانى بود، اين بود كه در بين اين گروه مترجمان، افرادى از پيروان متعصب و سرسخت مذاهب ديگر مانند زردشتيان، صابئيان، نسطوريان، روميان و برهمن هاى هند بودند كه آثار علمى بيگانه را از زبان هاى يونانى، فارسى، سريانى، هندى، لاتين و غيره به عربى ترجمه مى كردند.

يقيناً همه آن ها در كار خود حسن نيّـت نداشتند و گروهى از آنـان سعى