و شكست نيروهاى طرفدار آنان، عملاً ثابت شد كه در آن شرائط، هرگونه اقدام حادّ و مسلحانه، محكوم به شكست است و بايد مبارزه را از طريق ديگرى شروع كرد.

از اين نظر پيشواى هفتم از دست زدن به اقدامات حادّ و تند چشم پوشيده بود و تنها به سازندگى افراد، بيدارى افكار، معرفى ماهيت پليد حكومت عباسى و گسترش هرچه بيش تر افكار تشيع در سطوح مختلف جامعه مى انديشيد.

براساس همين برنامه بود كه امام با وجود تحريم عمومى همكارى با آن حكومت ستم گر، استثناءاً با اشـغال مناصب مهـم بهوسيله رجـال شايسته و پاك شيعـه مخالـفت نمى كرد، زيرا اين كار از يك سو موجب رخنه آنان در دستگاه حكومت بود، و از سوى ديگر باعث مى شد مردم، بهويژه شيعيان زير چتر حمايت آنان قرار گيرند.

به قدرت رسيدن على بن يقطين در دستگاه حكومت هارون نيز جزئى از اين برنامه بود. على برخلاف پدرش، كه از طرف داران بنى عباس بود و اعتقادى به مسئله امامت (رهبرى امت از ديدگاه تشيع) نداشت، از شيعيان آگاه و استوار و بينش او بينش يك شيعه راستين بود[1]. به طورى كه مسئله «انتظار»، يعنى اميد به ظهور حكومت «حـق» و «عـدل» كه لازمه آن «نفى» مشروعيّت حكومت ستم گر موجود بود، پايگاه فكرى او را تشكيل مى داد. اين معنا از گفتوگوهايى كه روزى ميان او و پدرش رخ داد، به خوبى روشن مى گردد. روزى يقطين به پسرش گفت: چگونه آن چه پيشوايان شما درباره ما (بنى عباس) پيش گويى كرده اند، همه عملى شد، ولى آن چه درباره شما (شيعيان و پيروزى حكومت موعود شما) گفته شده، عملى نگرديده است؟

على پاسخ داد: آن چه درباره شما و ما گفته شده، از منبع واحدى است، منتها