امام فرمود: تو از كدام دسته هستى؟

گفت: من از دسته احتياط كار هستم.

امام فرمود: تو كه اهل پرهيزگارى و احتياط بودى، پس چرا در فلان شب احتياط نكردى و آن عمل خيانت آميز را انجام دادى؟![1]

چنان كه ملاحظه مى شود، در اين قضيه، فرستاده امام، اهل كوفه و منطقه مأموريت، خراسان بوده در حالى كه امام در مدينه اقامت داشته است، و اين; وسعت حوزه فعاليت سياسى امام را نشان مى دهد.

عوامل سقوط سلسله امويان

از آن جا كه انقراض سلسله امويان در زمان حضرت صادق(عليه السلام) صورت گرفته، به اين مناسبت عوامل شكست و سقوط آن ها را در اين جا به اختصار مورد بررسى قرار مى دهيم:

…

خلفاى اموى يك سلسله بدعت ها و انحراف هائى را در حكومت و كشوردارى به وجود آورده بودند كه مجموع آن ها دست به دست هم داده، خشم و نفرت مردم را برانگيخت و منجر به قيام مسلمانان و موجب انقراض آنان گرديد. عوامل خشم و نفرت مردم را مى توان چنين خلاصه كرد:

1. نظام حكومت اسلامى از زمان معاويه به بعد، به رژيم استبدادى موروثى فردى مبدل گشت.

2. درآمد دولت كه مى بايست به مصرف كارهاى عمومى برسد و نيز غنيمت هاى جنگى وفيئ كه از آنِ مجاهدان بود، خاص حكومت شد و آنان اين مال ها را صرف تجمل و خوش گذرانى خود كردند.

3. دستگيرى، زندانى كردن، شكنجه، كشتار، و گاه قتل عام متداول شد.

4. تا پيش از آغاز حكومت امويان، گرچه فقه شيعه مورد توجه نبود و ائمه شيعه كه عالم به همه احكام اسلام بودند، مرجع فقهى شناخته نمى شدند، اما