ـ شـنيده ام كـه ايـن آيـه را: «در روز قيامت به طور حـتم از نعمت ها سؤال مى شويد»[1] چنين تفسير مى كنى كه: خداوند مردم را در مورد غذاهاى لذيذ و آب هاى خنك كه در فصل تابستان مى خورند، مؤاخذه مى كند.

ـ درست است، من اين آيه را اين طور معنا كرده ام.

ـ اگر شخصى تو را به خانه اش دعوت كند و با غذاى لذيد و آب خنكى از تو پذيرايى كند و بعد به خاطر اين پذيرايى بر تو منت گذارد، درباره چنين كسى چگونه قضاوت مى كنى؟

ـ مى گويم آدم بخيلى است.

ـ آيا خداوند بخيل است (تا اين كه روز قيامت در مورد غذاهايى كه به ما داده، ما را مورد مؤاخذه قرار دهد)؟

ـ پــس مقصـود از نعمت هايـى كه قـرآن مى گويـد انسان درباره آن مـؤاخذه مى شود، چيست؟

ـ مقصود، نعمت دوستى ما خاندان رسالت است.[2]

تبيين احكام به شيوه خاص شيعى

در موضوع تأسيس حوزه وسيع علمى و فقهى توسط امام صادق(عليه السلام) چيزى كه از نظر بيش تر كاوش گران زندگى امام پوشيده مانده است، مفهوم سياسى و متعرضانه اين اقدام بزرگ امام است، براى آن كه جهات سياسى اين عمل نيز روشن گردد، مقدمتاً بايد توجه داشته باشيم كه:

دستگاه خلافت در اسلام، از اين جهت با همه دستگاه هاى ديگر حكومت متفاوت است كه اين فقط يك تشكيلات سياسى نيست، بلكه يك رهبرى سياسى مذهبى است. عنوان «خليفه» براى حاكم اسلامى نشان دهنده همين