...خداوند از هر امتى، علم كتابآسمانى را وقتى سلب نمود كه خود آنان، آن را رها كردند و زمانى دشمنانشان را بر آنان مسلط ساخت كه خود، از آنان پيروى كردند.

رها كردن كتاب آسمانى توسط آن ها بدين گونه بود كه حروف و الفاظ آن را حفظ و نگه دارى كردند، اما حدود و مقررات آن را تحريف كردند. آنان احكام كتاب خدا را «روايت» مى كردند، اما «رعايت» نمى نمودند.[1]نادانان گول آن ها را خورده اين نقل ها و روايت ها را تحسين مى كردند، اما علما از عدم رعايت حدود الهى، غمگين مى شدند...

اينك اشباه و امثال آن احبار و رهبان را كه حقايق كتاب خدا را كتمان و دستورهاى آن را تحريف مى نمودند، در ميان اين امت نيز شناسايى كن كه حروف و الفاظ كتاب خدا را حفظ و نگه دارى كردند، اما حدود و مقررات آن را تحريف كردند.[2]

بعدها امام صادق(عليه السلام) نيز كه اواخر حكومت بنى اميه را شاهد بود، مى فرمود:

بنى اميه تعليم ايمان را براى مردم آزاد گذاشتند، اما براى آموختن شرك، آزادى ندادند تا مردم شرك را نشناسند و هر وقت شرك را بر آنان تحميل نمودند، ندانسته و ناآگاهانه آن را بپذيرند.[3]

مقصود از شرك در اين جا، شرك در اطاعت است. مقصود بنى اميه اين نبود كه مسلمانان معناى شرك در ذات، شرك در صفات، شرك افعالى و شرك در عبادت را ياد نگيرند، چه; آموختن اين شرك ها و اجتناب مردم از آن ها به حكومتشان ضررى نمى زد و از سلطه و قدرتشان نمى كاست، بلكه مى خواستند مردم از شرك در اطاعت، ناآگاه باشند تا از زمام داران و امراى ظالم اطاعت كنند و از فرمان هاى ضد اسلام آنان پيروى نمايند.