مادى در سلسله اعصاب يا مغز- كه تركيب مخصوصى از ماده مى‌باشد معنى ندارد- و بالعكس و از اين روى فكر و ادراك- كه پيرو اين تاثير و تاثر پيدا مى‌شود- يك خاصه مادى خواهد بود كه در مغز مثلا پديد مى‌آيد- .

و چون مغز خاصيت توليد را دارد- ميتواند از فكر خود همان خاصه مادى تازه متاثر شده- البته اين تاثير دويم نيز بطور جبر- و پيرو تاثير طبيعت و محيط خواهد بود- فكرهاى تازه كه اعصاب توانائى- گرفتن آنها را از خارج نداشت توليد كند- ميتواند علم به علم بهم رساند- معلومات معنوى و روحى پيدا كند- قوانين كليه در طبيعت مانند- قانون عليت و معلوليت كشف نمايد- معلومات حسى هر يك از حواس را بديگرى مبدل سازد- اينها اقسام مختلفه افكار و ادراكاتى هستند- كه پشت سر هم تدريجا زائيده مغز بوده- و هويتى جز اينكه خاصيت مادى- تركيب مخصوص ماده مغز هستند ندارند- .

پاسخ- ما از اين بيان كه خلاصه آن انجام يافتن- يك عمل فيزيكى است در انسان در موقع ادراك- حتى يك جمله را نمى‌خواهيم انكار نمائيم- چيزى كه هست نظر اين دانشمندان را- به مثالى كه در آغاز مقاله- و دو نظرى كه در ذيل آن آورديم بايد جلب كرد- و پرسيد.

كه اين بيان كدام يك- از دو نظر نامبرده را ميتواند تامين كند- .

زيرا نظر دويم بفكر و ادراك قابل انطباق نيست- و نظر اول كه بفكر و ادراك قابل انطباق است- باين بيان قابل انطباق نيست بسيار شگفت‌آور است- اين دانشمندان مورد نزاع را از بيخ