اسم الکتاب : طبقات ناصري(تاريخ ايران و اسلام) المؤلف : سراج جوزجانی، منهاج الدین الجزء : 2 صفحة : 382
در
طبقات سر جاندار و جامدار هر دو آمده، كه اولي بمعني سر محافظ و سر
سلاحدار و قوماندان گارد شاهي است، اما دومي كسي است كه به دربار شاهي امور
مشروبات و مأكولات يا البسه شاهي بدو تعلق داشت، كه اكنون «پيش خدمت»
گويند، و هر دو از مناصب درباري در خراسان و هند بودند. مولوي بلخي راست: ربنا انا ظلمنا گفت و بسچونكه جانداران بديد از پيش و پس ديد جانداران پنهان همچو جاندور باش هر يكي تا آسمان (مثنوي) عثمان مختاري راست: جهانداري كه جاندارشسلاطين را دهد فرمان (ديوان مختاري 372)
(53) شرح حال منهاج سراج
در كابل مجموعه خطي بنام مجمع المضامين ديده شد كه آنرا قمر الدين خان
كوكب براي جهانگير در هند نوشته است، تاريخ تحرير آن 1022 ه است، و غالبا
بخط خود كوكب بايد باشد. در قسمت اول اين كتاب كه مبني بر شرح احوال شعراي
قديم هند مخصوصا دربار التتمش و قباچه است، راجع باحوال و آثار اسماعيل
زرريس چنين نويسد: «اين يكهتاز ميدان بلاغت را در شرح حال منهاج سراج
جوزجاني رساله مستوفائي است [1] ...» راجع باين رساله كه زرريس نوشته
باشد، اكنون معلومات ديگري ندارم و نه سراغي از ان در دست است، ولي محمد
عوفي اين شاعر را بنام جمال الشعراء اسماعيل بن ابراهيم الغزنوي المعروف به
زرريس، داراي عذوبت و جزالت كلام داند و دو غزل پارسي از وي نقل كند كه
اينك يكي از ان: جان هر شراب وصل كزو نوش ميكنددل حلقهيي ز زلفش در گوش ميكند
[1] از نسخه خطي مجمع المضامين كه جناب گويا اعتمادي در كابل بمن وانمود و
اين نكته را اشارت فرمود. يك نسخه خطي ناقص مجمع المضامين در مجموعه مرحوم
شيراني در كتب خانه دانشگاه لاهور موجود است و مرحوم پروفيسور محمد شفيع
بدون ذكر نام مولف در مقدمه تذكره ميخانه طبع لاهور 1926 م از ان ذكري
دارد، و گويد كه در مسنه 1035 ه تاليف شده، حال آنكه نسخه آقاي گويا دز
1022 ه نوشته شده است
اسم الکتاب : طبقات ناصري(تاريخ ايران و اسلام) المؤلف : سراج جوزجانی، منهاج الدین الجزء : 2 صفحة : 382