منه فى العاشر من صفر سنة ثلاث و ثلاثين و خمس مائة،و اللّه المستعان على اتمامه و هو المتفضل باحسانه و فرغ منه فى يوم الخامس الثّاني من صفر سنة تسع و سبعين و خمس مائة.و هذا خطّ احقر عباد اللّه،الحسين بن محمّد بن الحسن بن ابراهيم بن محمّد بن م؟كا [94]العمّار،حامدا للّه و شاكرا لنعمه و مصليا على نبيّه محمّد و آله.» آنچه از اين خطبه بر مى‌آيد اين است كه اين مجلّد كه استنساخ آن در روز پنجشنبه دوم صفر سال 579 پايان يافته از روى نسخه‌اى نوشته شده كه كتابت آن، روز دهم صفر سال 533 هجرى تمام شده بوده است.تاريخ 533 كه خواننده مى‌تواند در كليشۀ صفحۀ چهارده جلد يازدهم از چاپ حاضر ملاحظه كند، نكته‌هايى را در سرگذشت اين تفسير روشن مى‌كند:

اين تاريخ چه پايان استنساخ مجلّد حاضر بر دست كاتب اصلى و چه تاريخ ختم اين بخش از تفسير به خامۀ خود شيخ ابو الفتوح خزاعى بوده باشد،در هر صورت اين نكته را مسلّم مى‌دارد كه دست‌كم تأليف نيمۀ اوّل اين تفسير و شايد هم تأليف تمامى آن در سال مذكور(533 هجرى)به پايان رسيده و بنابراين شروع به تأليف آن بايستى سالها پيش از اين و احتمالا در اوايل دهۀ دوم قرن ششم هجرى باشد.در اين صورت به احتمال قريب به يقين دست‌نويس مورد بحث از روى نسخه‌اى به خطّ مؤلف و يا نسخه‌اى مربوط به زمان صاحب تفسير،كه شايد به رؤيت و تأييد او نيز رسيده، استنساخ گرديده است،و در اين صورت بطور قطع و يقين بايد اعلام كنيم كه:تاريخ آغاز به تأليف كتاب پيش از سال 533 بوده است.

چنان كه پيش از اين ديديم مرحوم قزوينى با استدلالهاى محكم تاريخى،به اين نتيجه رسيده كه«تاريخ تأليف تفسير حاضر از طرفى به ظنّ غالب مقدّم بر حدود 510 نبوده است و از طرفى ديگر به نحو قطع و يقين و به دليل خارجى-حسّى[تاريخ تحرير نسخۀ 134 كتابخانۀ آستان قدس رضوى]مؤخر از سنۀ 556 نيز نمى‌تواند باشد.پس تاريخ آن محصور خواهد بود ما بين حدود،510-556».و اينك با